|
ລີ້ຈ່ຽງ ເມືອງບູຮານທີ່ຕັ້ງຢູ່ແຂວງຢຸນນານຂອງຈີນ,ໃນເວລາຫາກໍ່ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ,ແຫ່ງນີ້ກໍຕ່າງກັບເມືອງອ່ືນໆສ່ວນຫຼາຍຂອງຈີນແລ້ວ.ເມືອງນີ້ບໍ່ມີກຳແພງແລະປະຕູທີ່ສູງໃຫຍ່,ແລະກໍບໍ່ມີຖະໜົນຫົນທາງທີ່ຈັດວາງຢ່າງເປັນລະບຽບ.ທິວທັດເມືອງພູທີ່ເກົ່າແກ່ແລະທຳມະຊາດພ້ອມດ້ວຍວັດທະນະທຳແລະຮີດຄອງປະເພນີຊົນເຜ່ົາອັນພິເສດຂອງແຫ່ງນີ້ກໍແມ່ນເຫດຜົນທີ່ດີທີ່ສຸດທີ່ເມືອງລີ້ຈ່ຽງຖືກຈັດເຂົ້າເປັນມໍລະດົກວັດທະນະທຳຂອງໂລກ.ຕໍ່ໄປເຊີນຟັງບົດແນະນຳເມືອງລີ້ຈ່ຽງເມືອງບູຮານ.
ເມືອງລີ້ຈ່ຽງຕັ້ງຂຶ້ນເມື່ອທ້າຍສະຕະວັດທີ12,ຢູ່ດິນພຽງແຫ່ງໜ່ຶງເທິງພູພຽງທີ່ສູງກວ່າໜ້າ ນ້ຳທະເລ2400ແມັດ,ເນື້ອທີ່ທັງໝົດກວ້າງປະມານ4ຕາຕະລາງກິໂລແມັດ.ມີ10ກວ່າຊົນເຜ່ົາຕັ້ງພູມລຳເນົາຢູ່ແຫ່ງນີ້,ເຊັ່ນເຜ່ົານ້າຊີ່ ເຜ່ົາລີ້ຊູ້ ເຜ່ົາຮ້ານ ເຜົ່າຜູມີ ເຜ່ົາປາຍ ເຜ່ົາອີແລະເຜົ່າຕິເບດເປັນຕົ້ນ.ໃນນັ້ນ,ປະຊາກອນເຜ່ົານ້າຊີ່ກວມປະມານ70%.
"ຕົວເມືອງກັບນ້ຳໜອງຕ່າງອາໄສກັນ"ແມ່ນສີສັນພິເສດອັນໜ່ຶງຂອງເມືອງບູຮານລີ້ຈ່ຽງ. ໜອງເຮ່ລົງທີ່ຕັ້ງຢູ່ເບື້ອງເໜືອຂອງເມືອງແມ່ນແຫຼ່ງນ້ຳຕົ້ນຕໍຂອງເມືອງນີ້.ນຳ້ໃນໜອງໄຫຼແຕ່ເໜືອລົງໃຕ້,ເມື່ອໄຫຼເຂົ້າເມືອງແລ້ວກໍແບ່ງອອກເປັນຫຼາຍກິ່ງງ່າສາຂາຈົນນັບບໍ່ຖ້ວນ, ບາງສາຍໄຫຼເຂົ້າເດີ່ນບ້ານ,ບາງສາຍໄຫຼຜ່ານຖະໜົນຫົນທາງ,ຈົນກາຍເປັນທິວທັດທີ່ຖະ ໜົນຫົນທາງກັບຄອງນ້ຳລຳເຊສັບໄຂວ່ກັນ,ແລະບາງບ່ອນປຸກເຮືອນຢູ່ເທິງນ້ຳກໍມີ.ຢູ່ເທິງຕາໜ່າງນ້ຳຫ້ວຍຫ່ອງ,ມີຂົວຫີນ ຂົວໄມ້ແບບຕ່າງໆ354ແຫ່ງ,ຄວາມຖີ່ລະຫວ່າງຂົວໃນເມືອງລີ້ຈ່ຽງແມ່ນເປັນທີໜ່ຶງໃນເມືອງບູຮານຂອງຈີນ.
ຕັ້ງແຕ່ຍາມດຶກດຳບັນ,ເຜ່ົານ້າຊີ່ກໍມີວັດທະນະທຳຊົນເຜ່ົາອັນພິເສດຂອງຕົນ,ຍ້ອນວ່າມັນຕົ້ນ ຕໍຮັກສາໄວ້ຢູ່ສາສະໜາຕົ່ງປ່າ ສາສະໜາຂອງເຜ່ົານ້າຊີ່,ຈຶ່ງຖືກເອີ້ນເປັນວັດທະນະທຳຕົ່ງປ່າ.ວັດທະນະທຳຕ່ົງປ່າຕົ້ນຕໍລວມທັງຕົວໜັງສືຕົ່ງປ່າ ຄຳພີຕົ່ງປ່າ ຮູບແຕ້ມຕົ່ງປ່າ ດົນຕີຕົ່ງປ່າ ການຟ້ອນລຳຕົ່ງປ່າແລະພິທີບູຊາໄຫວ້ພະຊະນິດຕ່າງໆເປັນຕົ້ນ.
ຕົວໜັງສືຕົ່ງປ່າຂຶ້ນກັບຕົວໜັງສືພາບ,ລວມມີຕົວອັກສອນ1400ຕົວ,ຈົນຮອດປະຈຸບັນນີ້ຍັງມີຄົນໃຊ້ຢູ່,ເພິ່ນຈຶ່ງເອີ້ນເປັນຕົວໜັງສືພາບທີ່ຍັງມີຊີວິດພຽງໜ່ຶງດຽວໃນໂລກໃນປະຈຸບັນນີ້,ຖືກຖືເປັນມໍລະດົກວັດທະນະທຳອັນລ້ຳຄ່າຂອງມວນມະນຸດ.ມັນໄດ້ດຶງດູດຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຈາກວົງການວິຊາສາກົນແຕ່ຊຸມປີ70ສະຕະວັດທີ19,ຈົນຮອດປະຈຸບັນນີ້ຍັງມີຄົນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍຄົ້ນຄວ້າວັດທະນະທຳຕົ່ງປ່າຢູ່.
ຄຳພີຕົ່ງປ່າແມ່ນຄຳພີທີ່ຂຽນດ້ວຍຕົວໜັງສືຕົ່ງປ່າ.ປະຈຸບັນນີ້ຍັງຮັກສາໄວ້4ໝື່ນກວ່າເຫຼັ້ມ.ນອກຈາກຈີນແລ້ວ,ຢູ່ຫຼາຍປະເທດ ເຊ່ັນ ອາເມລິກາ ອັງກິດແລະຝຣ່ັງເປັນຕົ້ນກໍໄດ້ຮັກສາໄວ້ຄຳພີຕ່ົງປ່າ.
ຄຳພີຕົ່ງປ່າມີເນື້ອໃນອຸດົມສົມບູນ,ແມ່ນຂໍ້ມູນເອກະສານອັນລ້ຳຄ່າທີ່ຄົ້ນຄວ້າແນວຄິດປັດຊະຍາໃນສະໄໝບູຮານຂອງເຜົ່ານ້າຊີ່ ສາສະໜາຮີດຄອງປະເພນີ ປະຫວັດສາດສັງຄົມ ຈະລິຍະທຳສິນທຳ ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາຊົນເຜ່ົາ ສິລະປະວັນນະຄະດີພ້ອມດ້ວຍການປາກເວົ້າແລະຕົວອັກສອນເປັນຕົ້ນ.
ຮູບແຕ້ມຕ່ົງປ່າແບ່ງເປັນສາມປະເພດ ເຊັ່ນຮູບແຕ້ມທີ່ແຕ້ມເທິງບ້າຍໄມ້ ຮູບແຕ້ມທີ່ແຕ້ມເທິງບ້າຍເຈ້ຍແລະຮູບແຕ້ມທີ່ມ້ວນໄວ້ເປັນມ້ວນ,ໃນນັ້ນ,ຮູບແຕ້ມທີ່ມ້ວນໄວ້ເປັນມ້ວນມີຊື່ສຽງດົ່ງດັງກວ່າໝູ່.ຮູບແຕ້ມທາງເທວະດາແມ່ນຕົວແທນຂອງຮູບແຕ້ມຕົ່ງປ່າ,ຮູບແຕ້ມ ແຜ່ນນີ້ຍາວ14ແມັດ,ເນື້ອໃນແບ່ງເປັນສາມພາກ,ຕ່າງໄດ້ສະແດງສະຫວັນ ເມືອງມະນຸດແລະນາຮົກ.ໃນຮູບແຕ້ມແຜ່ນນີ້ລວມໄດ້ແຕ້ມ400ກວ່າຮູບຊົງຂອງຄົນ ເທວະດາ ພະພຸດ ທະເຈົ້າແລະສັດ.ຮູບຊົງໃນຮູບແຕ້ມແຜ່ນນີ້ຮຽບໆ,ຄືໂຕຢົ້ງໆ,ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ສີສົດ.
ດົນຕີຕົ່ງປ່າຖືກເອີ້ນເປັນດົນຕີຄຳພີຖ້ຳລີ້ຈ່ຽງ,ແຕ່ເດີ່ມແມ່ນດົນຕີຄຳພີຖ້ຳສາສະໜາເຕົາຂອງເຜ່ົາຮ້ານ,ໃນກາງສະຕະວັດທີ15,ຫົວໜ້າເຊື້ອຕະກຸນມູ້ນຳມັນເຂົ້າລີ້ຈ່ຽງແລະສືບ ທອດກັນມາຈົນຮອດປະຈຸບັນ,ໄດ້ກາຍເປັນດົນຕີບູຮານທີ່ປະສານດົນຕີຄຳພີຖ້ຳສາສະໜາເຕົາເຜ່ົາຮ້ານ ດົນຕີສຳນັກປັດຊະຍາຍຂົງຈືແລະດົນຕີບັນພະບູລຸດເຜ່ົານ້າຊີ່ເປັນເອກະພົບດຽວ,ແມ່ນດົນຕີອັດສະຈັນທີ່ບໍ່ມີອັນທີສອງໃນໂລກ,ຖືກວົງການດົນຕີເອີ້ນເປັນຊາກຫີນດົນຕີທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່.
ພິທີບູຊາໄຫວ້ພະຂອງສາສະໜາຕົ່ງປ່າມີ50ກວ່າຊະນິດ.ໃນນັ້ນພິທີທີ່ມີຂະໜາດຂ້ອນຂ້າງໃຫຍ່ແມ່ນພິທີໄຫວ້ເທວະດາເຈົ້າຟ້າ ພິທີໄຫວ້ເທວະດາເຈົ້າລົມແລະພິທີສະແຫວງຫາອາຍຸໝັ້ນຂວັນຍືນເປັນຕົ້ນ.
ເມືອງບູຮານລີ້ຈ່ຽງໄດ້ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງມາ800ກວ່າປີແລ້ວ,ຕາໜ່າງຫົນທາງທີ່ບໍ່ເປັນລະ ບຽບ,ແລະສິ່ງກໍ່ສ້າງທີ່ຕັ້ງແຈກຢາຍຢູ່ຕາມພູຜາແມ່ນ້ຳ,ເຮັດໃຫ້ເມືອງບູຮານແຫ່ງນີ້ເຕັມໄປດ້ວຍກຳລັງຊີວິດແລະມີສະເໜ.ນີ້ແມ່ນເຫັນໜ້ອຍທີ່ສຸດໃນບັນດາເມືອງເກົ່າແກ່ທີ່ຮັກສາໄວ້ຈົນຮອດປະຈຸບັນຂອງຈີນ.ເຜ່ົານ້າຊີ່ກັບເຜ່ົາອື່ນໆທີ່ຕັ້ງພູມລຳເນົາຢູ່ແຫ່ງນີ້ໄດ້ພ້ອມກັນປະດິດສ້າງວັດທະນະທຳຊົນເຜ່ົາອັນຮຸ່ງເຮືອງເຫຼືອງເຫຼື້ອມ.ບໍ່ວ່າຖະໜົນຫົນທາງ ປະຕູໂຂງ ສະໜາມຫຼວງ ລະບົບນ້ຳ ຂົວຫຼືວ່າສິ່ງເອ້ຍ້ອງເຮືອນຢູ່ໃນເມືອງບູຮານລີ້ຈ່ຽງ, ເລື່ອງໃດເລ່ືອງໜຶ່ງກໍຊຶມເຂົ້າທັດສະນະດ້ານວັດທະນະທຳແລະວິຈິດຕະກຳຂອງຊາວເຜ່ົານ້າຊີ່, ສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນເນື້ອໃນວັດທະນະທຳຂອງຊົນເຜ່ົາທ້ອງຖິ່ນໃນຫຼາຍດ້ານ ເຊັ່ນ ສາ ສະ ໜາ ສຸນທອນວິທະຍາແລະວັນນະຄະດີເປັນນຕົ້ນ,ໄດ້ວາງສະແດງເນື້ອໃນປະຫວັດສາດ ວັດທະນະທຳອັນດຶບໜາແລະອຸດົມສົມບູນ.
ປີ1997,ເມືອງລີ້ຈ່ຽງໄດ້ຖືກຈັດເປັນມໍລະດົກວັດທະນະທຳຂອງໂລກ.ຜູ່ຊ່ຽວຊານຂອງຄະນະກຳມະການຄັດເລືອກປະເມີນມໍລະດົກໂລກຕີລາຄາວ່າ,ເມືອງລີ້ຈ່ຽງເມືອງບູຮານ ແມ່ນເຂດຊົນເຜ່ົາສ່ວນໜ້ອຍຕັ້ງພູມລຳເນົາຢູ່ທີ່ມີຄວາມໝາຍສຳຄັນ,ເຂດດັ່ງກ່າວຊົງຕົວຢູ່ຈົນຮອດປະຈຸບັນໄດ້ສະໜອງຂໍ້ມູນເອກະສານອັນລ້ຳຄ່າສຳລັບການຄົ້ນຄວ້າປະຫວັດ ການກໍ່ສ້າງຕົວເມືອງຂອງມະນຸດແລະປະຫວັດການຂະຫຍາຍຕົວຂອງຊົນເຜົ່າ,ແມ່ນມໍລະດົກວັດ ທະນະທຳອັນເລີດລ້ຳ,ແມ່ນສ່ິງປະເສີດຂອງຈີນກໍຄືຂອງໂລກ.
|
