ສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 3 ແສນ2 ໝື່ນ 9 ພັນ5 ຮ້ອຍຕາລາງກິໂລແມັດ,ນະຄອນຫຼວງແມ່ນຮາໂນຍ.ຫວຽດນາມ ຕັ້ງຢູ່ພາກຕາເວັນອອກຂອງແຫຼມອິນດູຈີນແຫ່ງອາຊີອາຄະເນ, ພາກເໜືອຕໍ່ແດນກັບ ຈີນ,ພາກຕາເວັນຕົກຕິດກັບລາວແລະກຳປູເຈຍ,ພາກຕາເວັນອອກຕິດກັບທະເລຈີນໃຕ້. ມີຊາຍຝັ່ງທະເລຍາວ 3260 ກວ່າກິໂລແມັດ. ພູມປະເທດຍາວຮີ, ແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້ ຍາວ 1600 ກິໂລແມັດ,ບ່ອນແຄບສຸດ 50 ກິໂລແມັດ.ພາກເໜືອແລະພາກຕາເວັນຕົກ ສຽງເໜືອແມ່ນພູສູງແລະພູພຽງ,ຈອມພູຟານຊີບາງຂອງພູຮວງລຽນເຊີນແມ່ນຈອມພູ ສູງສຸດ,ສູງກວ່າລະດັບນຳ້ທະເລ 3142 ແມັດ.ສາຍພູຫຼວງທີ່ຢູ່ພາກກາງເຈືອລະເນືອ ແຕ່ເໜືອຕະຫຼອດໃຕ້.ແມ່ນຳ້ສາຍສຳຄັນມີແມ່ນຳ້ແດງຢູ່ພາກເໜືອແລະແມ່ນ້ຳຂອງທ າງພາກໃຕ້ເຂດສາມຫຼ່ຽມແມ່ນ້ຳແດງແລະແມ່ນຳ້ຂອງແມ່ນທົ່ງພຽງ.ອາກາດທົ່ວປະ ເທດຮ້ອນແລະມີຝົນຕົກຫຼາຍ,ແມ່ນອາກາດລົມມໍລະສຸມແຖບຮ້ອນ.ອຸນຫະພູມສະເລ່ຍ ໃນໝົດປີຢູ່ລະຫວ່າງ 24 ອົງສາ.
ຕາມການສຳຫຼວດປະຊາກອນໃນທົ່ວປະເທດເມື່ອວັນທີ 1 ເມສາປີ 1999 ສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າ,ຫວຽດນາມມີປະຊາກອນ 76 ລ້ານ 3 ແສນ 2 ໝື່ນກວ່າຄົນ,ອັດຕາເພີ່ມ ຂຶ້ນທຳມະຊາດແມ່ນ 1,58%.ຜູ້ຊາຍມີ 37 ລ້ານ 5 ແສນ 2 ໝື່ນຄົນ,ກວມຍອດຈຳ ນວນປະຊາກອນ 49,2%;ຜູ້ຍິງມີ 38 ລ້ານ 8ແສນກວ່າຄົນ,ກວມຍອດຈຳນວນປະ ຊາກອນ 50,8%.ເຜົ່າກິງກວມ 89% ຂຶ້ນໄປ,ຍັງມີ 60 ກວ່າຊົນເຜ່ົາຄືເຜົ່າໄຕ ເຜົ່າ ເໝືອງ ເຜົ່າໄທ ເຜົ່າມົ້ງ ເຜ່ົາຢ້າວແລະເຜົ່າຂະເໝນເປັນຕົ້ນ.ໃຊ້ພາສາຫວຽດນາມ ໂດຍທົ່ວໄປ.ຖືສາສະໜາພຸດ,ແລະຍັງມີສາສະໜາໂລມັງກາໂຕລິກເປັນຕົ້ນ.
ໃນສະໄໝບູຮານ,ຫວຽດນາມເຄີຍເປັນເມືອງຂອງຈີນມາ 1 ພັນກວ່າປີ,ແຕ່ກາງສະຕະ ວັດທີ 10 ເປັນຕົ້ນມາ,ໄດ້ສ້າງເປັນປະເທດສັກດິນາທີ່ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ.ປີ 1858,ອິດທ ິກຳລັງຝຣັ່ງໄດ້ເຂົ້າຮຸກຮານ.ປີ 1874,ລາຊະວົງຫວຽດນາມໄດ້ເຊັນສົນທິສັນຍາສັນຕິ ພາບກັບຝຣັ່ງ,ຕັດພາກໃຕ້ຫວຽດນາມໃຫ້ຝຣັ່ງ.ປີ 1884, ຫວຽດນາມໄດ້ຕົກເປັນປະ ເທດອາລັກຂາຂອງຝຣ່ັງ.ປີ 1930,ທ່ານໂຮຈີໝິນໄດ້ສ້າງຕັ້ງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ. ໃນສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງ,ຫວຽດນາມໄດ້ຖືກຍີ່ປຸ່ນຍຶດຄອງອີກ,ໃນເດືອນສິງຫາປີ 1945,ການປະຕິວັດໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ,ວັນທີ 2 ກັນຍາ,ຫວຽດນາມໄດ້ປະກາດເປັນເອ ກະລາດ,ສ້າງຕັ້ງສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕຫວຽດນາມ.ໃນເດືອນກັນຍາປີ1945 ຝຣັ່ງໄດ້ເຂົ້າຮຸກຮານຫວຽດນາມຄືນໃໝ່,ປະຊາຊົນຫວຽດນາມໄດ້ດຳເນີນສົງຄາມຕໍ່ ຕ້ານຝຣັ່ງຢ່າງອົງອາດກ້າຫານ.ໃນເດືອນພຶດສະພາປີ 1954,ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະໃນບັ້ນລົບດຽນປຽນຟູ,ວັນທີ 20 ກໍລະກົດ,ຝຣັ່ງໄດ້ຖືກບັງຄັບໃຫ້ເຊັນ ສັນຍາເຊີແນວ,ພາກເໜືອຫວຽດນາມ(ແຕ່ເສັ້ນຂະໜານເໜືອ 17 ອົງສາຂຶ້ນໄປ)ໄດ້ ຮັບການປົດປ່ອຍ,ພາກໃຕ້ຍັງຄົງຢູ່ໃຕ້ການປົກຄອງຂອງຝຣ່ັງ(ຕໍ່ມາໄດ້ສ້າງຕັ້ງອຳ ນາດການປົກຄອງຫວຽດນາມໃຕ້ເຊິ່ງອຸປະຖຳຄຳ້ຊູໂດຍອາເມລິກາ).ປະຊາຊົນພາກ ໃຕ້ຫວຽດນາມໄດ້ດຳເນີນສົງຄາມກູ້ຊາດຕ້ານອາເມລິກາອີກ.ປີ 1960,ແນວໂຮມປົດ ປ່ອຍຊາດພາກໃຕ້ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ.ໃນເດືອນມັງກອນປີ1973,ຢູ່ປາລີ,ຫວຽດ ນາມກັບອາເມລິກາໄດ້ເຊັນສັນຍາກ່ຽວກັບການສິ້ນສຸດສົງຄາມແລະຟື້ນຟູສັນຕິພາບ ຢູ່ຫວຽດນາມ,ໃນເດືອນມີນາປີ 1973,ກອງທະຫານອາເມລິກາໄດ້ຖອນອອກຈາກ ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ.ວັນທີ 30 ເມສາປີ 1975,ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມໄດ້ຮັບການປົດ ປ່ອຍທັງໝົດ.ໃນເດືອນກໍລະກົດປີ 1976,ພາກເໜືອແລະພາກໃຕ້ຫວຽດນາມໄດ້ ໂຮມເຂົ້າເປັນເອກະພາບກັນ,ຕັ້ງຊື່ປະເທດເປັນສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມຫວຽດ ນາມ.
ຫວຽດນາມຕັ້ງໜ້າຍາດແຍ່ງປົວແປງການພົວພັນການເມືອງກັບປະເທດທັງໝົດໃຫ້ ດີຂຶ້ນແລະຂະຫຍາຍການພົວພັນເສດຖະກິດກັບບັນດາປະເທດ,ເພື່ອສ້າງເງື່ອນໄຂ ສາກົນທີ່ມີຜົນດີຕໍ່ການບັນລຸເປົ້າໝາຍຍຸດທະສາດຂອງຕົນ.
ວັນທີ 28 ກໍລະກົດປີ 1995,ຫວຽດນາມໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນຢ່າງເປັນທາງການ
|