|
ໃນສະໄໝສັກດິນາ, ຖ້າເຈົ້າຈັກກະພັດອົງໃດສາມາດຮັບເອົາຂໍ້ສະເໜີຂອງລູກນ້ອງຢ່າງມີຫົວກ້າວໜ້າ ສາມາດຄຳນຶງເຖິງຄວາມທຸກສຸກຂອງສາມັນຊົນ ຫຼຸດຜ່ອນສ່ວຍສາອາກອນ, ເຈົ້າຈັກກະພັດອົງນັ້ນກໍ່ຈະຖືກຖືເປັນຮ້ອງເຕ້ທີ່ດີ. ຖ້າພະອົງຍັງໄດ້ສ້າງຄຸນງາມຄວາມດີທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນໃນຫຼາຍຂົງເຂດ, ພະອົງນັ້ນກໍ່ຈະຖືກຖືເປັນຮ້ອງເຕ້ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່. ເຈົ້າຈັກກະພັດຫຼີສຶໝິນໃນປະຫວັດສາດຈີນກໍ່ແມ່ນຮ້ອງເຕ້ຍິ່ງໃຫຍ່ອົງໜຶ່ງ.
ຫຼີສຶໝິນແມ່ນຮ້ອງເຕ້ອົງທີສອງຂອງລາຊະວົງຖາງຂອງຈີນແຕ່ສະຕະວັດທີ 7 ຮອດສະຕະວັດທີ 9, ເລີ່ມແຕ່ປີ 627, ພະອົງໄດ້ຄອງອຳນາດ 23 ປີ. ໃນ 20 ກວ່າປີທີ່ພະອົງຫຼີສຶໝິນຄອງອຳນາດນັ້ນ, ພະອົງໄດ້ສ້າງຄຸນງາມຄວາມດີຫຼາຍສົມຄວນ, ຕົວຢ່າງຄື ອອກແຮງສ້າງພື້ນຖານໂຄງລ່າງກະສິກຳ, ພັດທະນາການຜະລິດກະສິກຳ, ຫຼຸດຜ່ອນສ່ວຍສາອາກອນຂອງຊາວໄຮ່ຊາວນາເປັນຕົ້ນ. ພະອົງມີສຸພາສິດການເມືອງທີ່ມີຊື່ສຽງປະໂຫຍກໜຶ່ງວ່າ: ພະເຈົ້າຄືເຮືອ, ສາມັນຊົນຄືນ້ຳ, ນ້ຳເຮັດໃຫ້ເຮືອຟູໄດ້ ກໍ່ເຮັດໃຫ້ເຮືອຈົມໄດ້ຄືກັນ. ພະອົງຊົງເຫັນວ່າ, ສາມັນຊົນສາມາດສະໜັບສະໜູນອຳນາດການປົກຄອງ ແລະກໍ່ສາມາດໂຄ່ນລົ້ມລົງໄດ້. ສະນັ້ນ ພະອົງເອົາໃຈໃສ່ນຳມະຕິຊົນທີ່ສຸດ.
ເຈົ້າຈັກກະພັດຫຼີສຶໝິນມີຄຸນງາມຄວາມດີສອງລາຍເຊິ່ງໄດ້ຮັບຄວາມຍ້ອງຍໍສໍລະເສີນທີ່ສຸດຈາກສາມັນຊົນ, ນັ້ນກໍ່ຄື ໜຶ່ງ ພະອົງໄດ້ຕັ້ງລະບອບສອບຄັດເລືອກຜູ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດແລະລະບອບສຶກສາທິການ ອັນມີຜົນສະທ້ອນເປັນເວລາຕັ້ງ 1300 ປີຢູ່ຈີນ, ສອງ ພະອົງແມ່ນເຈົ້າຈັກກະພັດອົງໜຶ່ງທີ່ສາມາດຮັບເອົາຄວາມເຫັນຂອງເສນາບໍດີທັງຫຼາຍຢ່າງຖ່ອມຕົວກວ່າໝູ່ໃນເຈົ້າຈັກກະພັດທັງໝົດໃນປະຫວັດສາດຈີນ.
ກ່ອນລາຊະວົງຖາງ, ແຕ່ສູນກາງຮອດທ້ອງຖິ່ນ, ບໍ່ວ່າແມ່ນຕຳແໜ່ງການທະຫານ ຫຼືວ່າຕຳແໜ່ງຝ່າຍພົນລະເຮືອນ, ລະບອບເຈົ້າຂຸນມຸນນາຍຕົ້ນຕໍຖືການສືບສັນຕະຕິວົງເປັນຫຼັກ. ສາມັນຊົນທີ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດເຂົ້າຮັບລາຊະການໄດ້ຍາກ. ເຖິງວ່າລະບອບສອບຄັດເລືອກຜູ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດໃຫ້ເຂົ້າຮັບລາຊະການຂອງຈີນໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນກ່ອນລາຊະວົງຖາງກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການພັດທະນາກາຍເປັນລະບອບຄັດເລືອກຜູ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດຢ່າງສົມບູນແລະແໜ້ນແຟ້ນ ພັດແມ່ນເລີ່ມຈາກລາຊະວົງຖາງ. ຫຼັງຈາກພະອົງຫຼີສຶໝິນຂຶ້ນຄອງລາຊະສົມບັດບໍ່ດົນກໍ່ລິເລີ່ມສອບຄັດເລືອກຜູ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ. ສອບວິຊາກົດໝາຍ ປະຫວັດສາດແລະວິຊາຄະນິດສາດເປັນຕົ້ນ, ບໍ່ວ່າຜູ່ເຂົ້າສອບມີຖານະແນວໃດ, ເມື່ອສອບໄດ້ກໍ່ເລືອກເອົາແລະໃຫ້ດຳລົງຕຳແໜ່ງໃນອົງການປົກຄອງທຸກຂັ້ນ. ທຸກສະໄໝຕໍ່ມາຫຼັງລາຊະວົງຖາງໄດ້ຮຽນແບບລະບອບດັ່ງກ່າວ, ເຮັດໃຫ້ບຸກຄົນຜູ່ດີເດັ່ນແຕ່ມີຖານະຕ່ຳໃນສັງຄົມສາມາດຜ່ານການສອບເສັງເຂົ້າຮັບລາຊະການໃນອົງການອຳນາດການປົກຄອງ, ອັນໄດ້ຮັບປະກັນໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງແຫ່ງລັດໝູນເດີນຢ່າງບັງເກີດຜົນ.
ການບັນທຶກໃນໜັງສືປະຫວັດສາດກ່ຽວກັບພະອົງຫຼີສຶໝິນນຳໃຊ້ຂໍ້ສະເໜີຂອງລູກນ້ອງຢ່າງຖ່ອມຕົວນັ້ນມີຫຼາຍທີ່ສຸດ. ມີຕອນໜຶ່ງໄດ້ບັນທຶກໄວ້ວ່າ, ໃນຕອນຕົ້ນທີ່ພະອົງຫຼີສຶໝິນຂຶ້ນຄອງອຳນາດ, ມີຜູ່ໜຶ່ງຊື່ວ່າຢວນລີ້ຊືໄດ້ຂັດຂືນພະອົງ, ພະອົງຫຼີສຶໝິນຊົງໂມໂຫທີ່ສຸດ ຈົນສັ່ງໃຫ້ຂ້າຢວນລີ້ຊື. ໃນເວລານີ້, ເສນາບໍດີຊື່ຊຸນຝູເຈ່ຍໄດ້ເຂົ້າບັງຄົມທູນວ່າ: ອີງຕາມກົດໝາຍ, ຢວນລີ້ຊືບໍ່ມີໂທດໜັກເຖິງຂັ້ນປະຫານຊີວິດ, ຈະລົງໂທດແບບທາລຸນທົ່ວທີບໄດ້ແນວໃດ? ພະອົງຫຼີສຶໝິນໄດ້ຟັງແລ້ວ ກໍ່ຊົງຕັດສັ່ງໃຫ້ປ່ອຍຢວນລີ້ຊື, ແລະຍັງພະລາຊະທານສວນອຸທິຍານແຫ່ງໜຶ່ງໃຫ້ຊຸນຝູເຈ່ຍ. ຜູ່ອື່ນສະເໜີວ່າ, ຊຸນຝູເຈ່ຍບັງຄົມທູນນັ້ນແມ່ນເລື່ອງທຳມະດາ, ພະອົງໃຫ້ລາງວັນຫຼາຍເກີນໄປແລ້ວ. ພະອົງຫຼີສຶໝິນຊົງອະທິບາຍວ່າ: "ແຕ່ພະອົງເຮົາຂຶ້ນສະເຫວີຍລາດເປັນຕົ້ນມາ, ຍັງບໍ່ມີໃຜກ້າເຕືອນພະອົງເຮົາ, ຊຸນຝູເຈ່ຍເປັນຜູ່ເຕືອນພະອົງເຮົາຜູ່ທຳອິດ, ນີ້ແມ່ນເລື່ອງຫາຍາກ, ສະນັ້ນຈຶ່ງໃຫ້ລາງວັນໃຫຍ່." ພະອົງຫຼີສຶໝິນຍັງຊົງແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ເວີ້ຍເຈິ່ງ ຜູ່ທີ່ກ້າຕັກເຕືອນແບບກົງໄປກົງມາ ເປັນເສນາບໍດີສະເພາະສະເໜີຄວາມເຫັນຕໍ່ຮ້ອງເຕ້ກ່ຽວກັບເລື່ອງສຳຄັນແຫ່ງຊາດ. ໜັງສືປະຫວັດສາດໄດ້ບັນທຶກໄວ້ວ່າ, ເວີ້ຍເຈິ່ງເຄີຍຕິຕຽນກິລິຍາວາຈາຫຼືການຕົກລົງອັນບໍ່ເໝາະສົມຂອງພະອົງຫຼີສຶໝິນໂດຍຢູ່ຕໍ່ໜ້າຄົນທັງຫຼາຍ, ບາງເທື່ອຈົນເຮັດໃຫ້ຮ້ອງເຕ້ຕົກຢູ່ໃນສະພາບເກີ້ເຂີນ, ແຕ່ເວີ້ຍເຈິ່ງກໍ່ບໍ່ຖືກລົງໂທດຈັກເທື່ອ, ນີ້ເກືອບແມ່ນກໍລະນີພຽງໜຶ່ງດຽວໃນປະຫວັດສາດຈີນ. ພະອົງຫຼີສຶໝິນຊົງລ້ຽງວ່າວໂຕໜຶ່ງຊົງຊົມຊອບຫຼາຍ. ມີມື້ໜຶ່ງ, ພະອົງພວມຊົງຫຼິ້ນກັບວ່າວໂຕນັ້ນ ໂດຍໃຫ້ມັນຢືນຢູ່ເທິງແຂນຂອງພະອົງ, ໃນເວລານີ້ ເສນາບໍດີເວີ້ຍເຈິ່ງເຂົ້າບັງຄົມທູນໂດຍມີເລື່ອງດ່ວນ. ພະອົງຫຼີສຶໝິນຈຶ່ງຊົງຮີບເຊື່ອງວ່າວເຂົ້າໃນແຂນເສື້ອຂອງພະອົງເອງ, ເພາະຊົງຢ້ານວ່າເວີ້ຍເຈິ່ງຈະຕິຕຽນພະອົງເອງມົວເມົານຳແຕ່ຫຼິ້ນ, ຈຶ່ງບໍ່ກ້າປ່ອຍວ່າວອອກມາແຕ່ຕົ້ນຕະຫຼອດປາຍ, ໃນທີ່ສຸດວ່າວໂຕນັ້ນກໍ່ເລີຍອຶດໃຈຕາຍ.
ພາຍຫຼັງເວີ້ຍເຈິ່ງເຖິງແກ່ກຳແລ້ວ, ພະອົງຫຼີສຶໝິນຊົງເສຍພະໄທຫຼາຍ ແລະສະເດັດໄປໄວ້ອາໄລ. ພະອົງຊົງກ່າວວ່າ, ຖ້ານຳທອງແດງມາສ່ອງເປັນກະຈົກ, ກໍ່ສາມາດຈັດເຄື່ອງແຕ່ງກາຍໃຫ້ຮຽບຮ້ອຍໄດ້; ຫາກນຳອະດີດມາສອງເປັນແວ່ນແຍງ, ຈະສາມາດຮັບຮູ້ເຖິງຄວາມຈະເລີນແລະຄວາມລົ້ມແຫຼວຂອງຍຸກສະໄໝ; ຫາກໃຊ້ຄົນມາສ່ອງເປັນແວ່ນແຍງ, ຈະສາມາດຮັບຮູ້ເຖິງຄວາມສຳເລັດແລະຄວາມຜິດພາດ. ດຽວນີ້ ເວີ້ຍເຈິ່ງເຖິງແກ່ກຳແລ້ວ, ພະອົງເຮົາກໍ່ເສຍແວ່ນແຍງໄປແວ່ນໜຶ່ງ. ສາມປະໂຫຍກດັ່ງກ່າວໄດ້ເລົ່າລືກັນມາຈົນຮອດຊູ່ມື້ນີ້, ກາຍເປັນຄຳຕັກເຕືອນທີ່ມີຊື່ດັງກວ່າໝູ່ຂອງຈີນ.
ໃນໄລຍະພະອົງຫຼີສຶໝິນຄອງອຳນາດນັ້ນ, ນອກຈາກມີຄຸນງາມຄວາມດີອັນລ້ຳເລີດທາງດ້ານການເມືອງ ການທະຫານແລ້ວ, ໃນດ້ານສັງຄົມແລະວັດທະນະທຳ ພະອົງກໍ່ມີຄຸນງາມຄວາມດີຫຼາຍສົມຄວນ. ພະອົງຫຼີສຶໝິນໄດ້ປະຕິບັດນະໂຍບາຍທີ່ມີຫົວກ້າວໜ້າສົມຄວນຕໍ່ຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຢູ່ພາກຕາເວັນຕົກຂອງຈີນ, ແລະກໍ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍເຫຼົ່ານີ້, ສະນັ້ນ ພະອົງຖືກໂຄລົບເປັນ "ເຈົ້າຈັກກະພັດສະຫວັນ".
ສຸສານຂອງພະອົງຫຼີສຶໝິນຊື່ວ່າຈ່າວຫຼິງ, ຕັ້ງຢູ່ເມືອງຫຼີສວນແຂວງສ້ານຊີ່ ທາງພາກຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງຈີນ, ເປັນບ່ອນທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີຊື່ສຽງດົ່ງດັງແຫ່ງໜຶ່ງ.
|
