|
ສະບາຍດີທ່ານຜູ່ຟັງທີ່ໂຄລົບ, ຍິນດີຕ້ອນຮັບທ່ານເຂົ້າສູ່ລາຍການອາລະຍະທຳຈີນ. ໃນລາຊະວົງຊົ້ງຄື ແຕ່ສະຕະວັດທີ 10 ເຖິງສະຕະວັດທີ 13, ແມ່ນໄລຍະກະແສສູງແຫ່ງການພັດທະນາວິທະຍາສາດເຕັກນິກບູຮານຂອງຈີນ, ເສິນຄໍ້ ນັກວິທະຍາ ສາດຜູ່ດີເດັ່ນຂອງຈີນກໍ່ມີຊີວິດຢູ່ໃນສະໄໝນັ້ນ, ໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ທີ່ເສິນຄໍ້ແຕ່ງນັ້ນ, ໄດ້ບັນທຶກຜົນສຳເລັດອັນສະຫງ່າລາສີຕ່າງໆໃນດ້ານວິທະຍາສາດເຕັກນິກຂອງປະຊາຊົນຈີນໃນສະໄໝບູຮານ, ແມ່ນບົດປະພັນດ້ານວິທະຍາສາດບູຮານແບບສາລານຸກົມທີ່ຊື່ດັງ, ມີຖານະສຳຄັນທີ່ສຸດໃນປະຫວັດວິທະຍາສາດເຕັກນິກແລະວັດທະນະທຳຂອງໂລກ. ໃນລາຍການອາລະຍະທຳຈີນພາກນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າຈະສະເໜີເສິນຄໍ້ ນັກວິທະຍາສາດຈີນຜູ່ດີເດັ່ນສູ່ທ່ານຟັງ.
ປີ 1031, ເສິນຄໍ້ເກີດຢູ່ໃນຄອບຄົວຂຸນນາງຢູ່ແຂວງເຈີ້ຈຽງ ທາງພາກຕາເວັນອອກຂອງຈີນ, ເພິ່ນດຸໝັ່ນຂະຫຍັນພຽນ, ແລະເຂົ້າຮັບລາຊະການເມື່ອອາຍຸ 20 ກວ່າປີ. ເສິນຄໍ້ສົນໃຈນຳການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ, ຊີວິດເປັນຂ້າລາຊະການຂອງເພິ່ນມີຜົນສະທ້ອນຢ່າງໃຫຍ່ຕໍ່ການຄົ້ນຄວ້າແລະການແຕ່ງບົດປະພັນຂອງເພິ່ນ. ເສິນຄໍ້ເຄີຍດຳລົງຕຳແໜ່ງສຳຄັນຢູ່ຫໍດາລາສາດແຫ່ງຊາດໃນຄາວນັ້ນ, ຮັບຜິດຊອບສັງເກດປະກົດການຂອງດາວ, ສ້າງປະຕິທິນ. ໃນໄລຍະນັ້ນ, ເສິນຄໍ້ໄດ້ດັດແປງເຄື່ອງວັດແທກດາລາສາດຫຼາຍຊະນິດທີ່ສືບທອດມາແຕ່ບູຮານ, ໄດ້ຍົກສູງລະດັບຄວາມແມ່ນຢຳຂອງເຄື່ອງວັດແທກເຫຼົ່ານີ້; ເພື່ອກຳນົດທີ່ຕັ້ງຂອງດາວເໜືອ, ເສິນຄໍ້ໄດ້ສັງເກດແລະແຕ້ມຕາລາງ 200 ກວ່າແຜ່ນ, ໃນທີ່ສຸດໄດ້ຂໍ້ສະຫຼຸບວ່າດາວເໜືອອ່ຽງຈາກຂົ້ວເໜືອ 3 ອົງສາກວ່າ. ເສິນຄໍ້ຍັງໄດ້ຂຽນບົດປະພັນດາລາສາດຫຼາຍບົດ, ໃນຕອນປາຍຂອງຊີວິດ, ເສິນຄໍ້ໄດ້ສ້າງປະຕິທິນໃໝ່ຊື່ວ່າ "ສຶເອີ້ສິລີ້", ປະຕິທິນຊະນິດນີ້ງ່າຍດາຍ, ສະດວກໃນການຊີ້ນຳວຽກໄຮ່ການນາ.
ພາຍຫຼັງມາ ເສິນຄໍ້ຖືກປົດອອກຈາກຕຳແໜ່ງສຳຄັນ, ເພິ່ນເລີຍກັບມາດຳເນີນການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດຢ່າງໃຈຈົດໃຈຈໍ່. ເນື້ອໃນການຄົ້ນຄວ້າຂອງເສິນຄໍ້ກວ້າງຂວາງທີ່ສຸດ, ເພິ່ນຄົ້ນຄວ້າຕຳລາພິໄຊສົງຄາມຂອງທຸກສະໄໝ ນະໂຍບາຍການເງິນເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ການກໍ່ສ້າງຊົນລະປະທານ ແພດສາດເປັນຕົ້ນ, ເພື່ອຜ່ອນຄາຍການປະທະກັນລະຫວ່າງຊົນເຜົ່າ, ເພິ່ນຍັງຄົ້ນຄວ້າພູມສາດແລະການພົວພັນລະvຫວ່າງຊົນເຜົ່າເປັນvຕົ້ນ. ໃນດ້ານດົນຕີ ກາບກອນແລະການແຕ້ມຮູບເປັນຕົ້ນ, ເສິນຄໍ້ກໍມີລະດັບສູງສົມຄວນ, ໃນບົດປະພັນ "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ຂອງເພິ່ນ ໄດ້ຄົ້ນຄວ້າຢ່າງເລິກເຊິ່ງແລະມີຄວາມເຫັນຢ່າງຍອດຢ້ຽມລ້ຳເລີດໃນດ້ານດົນຕີບູຮານ ການວິຈານດົນຕີ ການບັນເລງເຄື່ອງດົນຕີແລະການຜະລິດເຄື່ອງດົນຕີເປັນຕົ້ນ, ແມ່ນມໍລະດົກອັນລ້ຳຄ່າໃນປະຫວັດວິວັດທະນາການຂອງດົນຕີຈີນ.
ປະສົບການດ້ານພຶດຕິກຳທີ່ອຸດົມສົມບູນແລະຄວາມຮອບຮູ້ຂອງເສິນຄໍ້, ເຮັດໃຫ້ເພິ່ນກາຍເປັນບຸກຄົນແບບສາລານຸກົມທີ່ມີໜ້ອຍໃນສະໄໝບູຮານຂອງຈີນ. ໃນປັ້ນປາຍຂອງຊີວິດ, ເສິນຄໍ້ຕັ້ງອົກຕັ້ງໃຈນຳງານຂຽນ, ໄດ້ບັນທຶກສິ່ງທີ່ໄດ້ຮູ້ໄດ້ເຫັນແລະການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດໃນຕະຫຼອດຊີວິດໄວ້ໃນໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ຂອງເພິ່ນ. ເນື້ອໃນຂອງໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ລວມທັງວິທະຍາສາດ ສິທານ ສິລະປະແລະການຂຽນການແຕ້ມຮູບເປັນຕົ້ນ, ໃນພາກສ່ວນວິທະຍາສາດ ໄດ້ກ່ຽວພັນເຖິງຄະນິດສາດ ດາລາສາດ ຟິຊິກສາດ ເຄມີສາດ ການຫຼໍ່ຫຼອມໂລຫະ ກົນຈັກ ຊີວະສາດ ກະເສດຕະສາດແລະແພດສາດເປັນຕົ້ນ, ໝາກຜົນວິທະຍາສາດຫຼາຍຢ່າງທີ່ເພິ່ນບັນທຶກໄວ້ນັ້ນ ລ້ວນແຕ່ບັນລຸລະດັບສູງສຸດຂອງໂລກໃນຄາວນັ້ນ.
ເຂັມທິດເຊິ່ງແມ່ນໜຶ່ງໃນສີ່ສິ່ງປະດິດສ້າງໃຫຍ່ຂອງຈີນ ແມ່ນໄດ້ຮັບການເປີດເຜີຍກ່ອນໝູ່ໃນໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ", ເສິນຄໍ້ຍັງໄດ້ທຳການທົດລອງຫຼາຍເທື່ອ ແລະໄດ້ດັດແປງທີ່ສຳຄັນ, ໂດຍຊີ້ອອກວ່າ ເຂັມທິດບໍ່ແມ່ນຊີ້ກົງໄປສູ່ທິດໃຕ້, ຫາກແມ່ນອຽງໄປສູ່ທິດຕາເວັນອອກໜ້ອຍໜຶ່ງ. ນີ້ໄວກວ່າໂຄລົມບັສປະກົດເຫັນແມ່ເຫຼັກໂລກມີມຸມອ່ຽງໃນພາຍຫຼັງນັ້ນ 400 ກວ່າປີ. ເສິນຄໍ້ຍັງໄດ້ສະເໜີທິດສະດີທີ່ວ່າ ດວງຈັນໝູນອ້ອມໜ່ວຍໂລກ ໜ່ວຍໂລກໝູນອ້ອມດວງຕາເວັນ, ນີ້ກໍໄວກວ່າ "ທິດສະດີຕາເວັນຢູ່ສູນກາງ" ຂອງເກໄບນີ 400 ກວ່າປີຄືກັນ. ສະນັ້ນ ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ, ໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ແມ່ນມໍລະດົກອັນລ້ຳຄ່າໃນປະຫວັດວິທະຍາສາດເຕັກນິກຂອງໂລກ. ທ່ານດອກເຕີໂຢເຊັຟ ນີດຮາມ ຜູ່ຊ່ຽວຊານດ້ານປະຫວັດວິທະຍາສາດທີ່ຊື່ດັງຂອງອັງກິດກ່າວວ່າ ໜັງສື "ເມິ້ງຊິປີຖານ" ແມ່ນ "ຈຸດພິກັດແຫ່ງປະຫວັດວິທະຍາສາດຈີນ". ເພື່ອລະລຶກຄຸນງາມຄວາມດີຂອງເສິນຄໍ້, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ຕັ້ງຊື່ດາວພະເຄາະນ້ອຍທີ່ໝາຍເລກ 2027 ເປັນ "ດາວພະເຄາະນ້ອຍເສິນຄໍ້".
|
