ສະຖານີວິທະຍຸສາກົນແຫ່ງປະເທດຈີນພະແນກພາສາລາວ
1/block/ad_banner _21.htm" -->
China Radio International
ຂ່າວ​ພາຍ​ໃນ​
  ປະ​ເທດ
ຂ່າວ​ຕ່າງປະ​ເທດ
   ການເມືອງ
   ເສດຖະກິດ
   ວັດທະນະທຳ
   ສັງຄົມ
   ຮຽນພາສາຈີນ

ຄວາມຈິງ 14 ມີນາຕິເບດ

ປາເລັສຕິນອິສຣາແອນ

ສະຖານະການອິຣັກ

ງານກິລາໂອລິມປິກ
ປັກກິ່ງປີ2008
ອ່ານຕໍ່...>>
(GMT+08:00) 2006-06-22 11:13:41    
[ຈ້າວ​ຄວງອິ້ນ]

cri Author: lm

ສະບາຍດີ​ທ່ານ​ຜູ່​ຟັງ​ທີ່​ໂຄລົບ, ຍິນ​ດີ​ຕ້ອນຮັບ​ທ່ານ​ເຂົ້າສູ່​ລາຍການ​ອາລະຍະ​ທຳ​ຈີນ. ຊົ້ງທ້າຍ​ຈູ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ ຜູ່​ກໍ່ຕັ້ງລາຊະວົງ​ຊົ້ງຂອງ​ຈີນ​ເມື່ອ​ປີ 960 ​ແມ່ນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ເຈົ້າ​ຈັກ​ກະພັດ​ທີ່​ມີ​ຊື່​ສຽງ​ດົ່ງ​ດັງ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ຈີນ, ພະ​ອົງ​​ໄດ້ກໍ່​ການ​ລັດ​ຖະ​ປະ​ຫານ​ແລ້ວ​ຂຶ້ນ​ຄອງ​ລາຊະ​ບັນລັງ, ​ໄດ້​ສ້າງ​ພື້ນຖານ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ສິ້ນ​ສຸດ​ສະ​ພາບ​ການ​ແບ່ງ​ແຍກ​ແລະ​ໂຮມ​ເຂົ້າ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ກັນ. ​ໃນ​ລາຍການ​ພາກ​ນີ້, ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຂໍ​ສະ​ເໜີ​ຊົ້ງ​ທ້າຍ​ຈູ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ສູ່​ທ່ານ​ຟັງ.

ກ່ອນ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນຂຶ້ນຄອງ​ລາຊະ​ບັນລັງ, ຈີນພວມ​ຕົກ​ຢູ່​ໃນ​ຍຸກ​ສະ​ໄໝ​ແບ່ງ​ແຍກ​ເປັນ​ສີ່​ບັ້ນຫ້າ​ທ່ອນ. ລາຊະວົງ​ຖາງ​ທີ່​ເຄີຍ​ສະຫງ່າ​ລາສີ​ຖືກ​ດັບ​ສູນ​ເມື່ອ​ປີ 907, ​ໃນ​ເວລາ​ອັນ​ສັ້ນໆ​ຄື ພຽງ 50 ກວ່າ​ປີ, ​ເຂດ​ຍ່ານ​ກາງ​ແລະ​ຍ່ານ​ໃຕ້​ແມ່​ນ້ຳ​​ເຫຼືອງຂອງ​ຈີນກໍ​ມີ 5 ລາ​ຊະ​ວົງ​ຜັດປ່ຽນ​ກັນ, ສ່ວນ​ຢູ່​ພາກ​ໃຕ້​ແລະ​ພາກ​ເໜືອ​ຍັງ​ປະກົດ​ມີ​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ທີ່​ແບ່ງ​ແຍກ 10 ​ແຫ່ງ, ຄົນ​ຮຸ້ນຫຼັງ​ເອີ້ນ​ສະ​ໄໝ​ນີ້​ເປັນສະ​ໄໝ " 5 ລາຊະວົງ 10 ລັດ". ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ນີ້, ບັນ​ດາ​ອຳ​ນາດ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ຕ່າງ​ໂຈມ​ຕີ​ກັນ, ປະຊາຊົນ​ຕົກທຸກ​ໄດ້​ຍາກ, ສັງ​ຄົມ​ວຸ້ນ​ວາຍ​ບໍ່​ມີ​ຄວາມ​ສະ​ຫງົບ.

ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ແມ່ນ​ແມ່ທັບ​ຂອງ​ລາຊະວົງ​ໂຮ້ວ​ໂຈ່​ວທີ່​ປົກຄອງ​ເຂດ​ຍ່ານ​ກາງ​ແລະ​ຍ່ານ​​ໃຕ້​ແມ່​ນ້ຳ​ເຫຼືອງ, ຍ້ອນ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນມີ​ຄວາມ​ສາມາດ​ອັນ​ພົ້ນ​ເດັ່ນ​ໃນ​ການ​ບັນຊາ​ການ​ທະ​ຫານ​ໃນ​ສົງຄາມ, ຈຶ່ງ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ຍ້ອງ​ຍໍ​ຊົມ​ເຊີຍຈາກ​ເຈົ້າຊີວິດ​ລາຊະ​ວົງ​ໂຮ້ວ​ໂຈ່​ວ, ​ແລະ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເລື່ອນ​ຊັ້ນ​ເລື້ອຍໆ, ກາຍ​ເປັນ​ແມ່ທັບ​ສູງ​ສຸດ​ຂອງ​ກອງ​ທະ​ຫານ​ອົງ​ຄະ​ລັກ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ໂຮ້ວ​ໂຈ່​ວ. ປີ 959, ​ເຈົ້າຊີວິດ​ລາຊະວົງ​ໂຮ້ວ​ໂຈ່​ວສິ້ນ​ພະ​ຊົນ, ລາ​ຊະ​ທາ​ຍາດ​ເຊິ່ງ​ມີ​ພະ​ຊົນ​ມາ​ຍຸ 5 ພັນ​ສາ​ຂຶ້ນຄອງ​ລາຊະ​ບັນລັງ​ແທນ, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນທີ່​ມີ​ອຳນາດ​ການ​ທະ​ຫານ​ເລີ່ມ ກຶກ​ກອງກໍ່​ການ​ກະ​ບົດ.

ຕົ້ນປີ 960, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນປ່ອຍຂ່າວ​ເທັດດ້ານການ​ທະຫານ, ​ແລ້ວ​ເຄື່ອນ​ທັບ​ເຮັດ​ຕາງ​ຕິ​ອອກ​ລົບ, ​​ແລ້ວ​ເຂົ້າປະຈຳ​ຢູ່​ເສິນ​ສຽວ​ອີ້​ທີ່​ມໍ່​ລາຊະທານີ​ຄ່າ​ຍ​ເຟິງ. ພະ​ອະນຸຊາແລະ​ຜູ່​ໃກ້​ຊິດ​ຂອງ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ປຸກ​ປັ່ນ​ການ​ກະບົດໃນ​ຄ້າຍ​ທະຫານ, ​ເອົາ​ເສື້ອ​ຍ່າມ​ສີ​ເຫຼືອງ​ຂອງ​ຮ້ອງ​ເຕ້​​ໃສ່​ໃຫ້​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ, ອຸ້ມ​ຊູ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ເປັນ​ຮ້ອງ​ເຕ້. ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ເລີຍ​ນຳ​ພາ​ກອງ​ທັບ​ກັບ​ຄືນ​ລາ​ຊະທານີ, ​ແລະ​ຂຶ້ນຄອງ​ລາຊະ​ບັນລັງ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການ, ຕັ້ງ​ຊື່​ປະ​ເທດ​ເປັນ "ຊົ້ງ", ​ໃນ​ເວລາ​ນັ້ນ ຈ້າງ​ຄວງ​ອິ້ນ​ມີ​ພະ​ຊົນ​ມາ​ຍຸ 33 ພັນ​ສາ.

​ໃນ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຈີນ, ພາຍຫຼັງ​ເຈົ້າຈັກກະພັດທີ່ແຕ່​ເດີມ​ເປັນ​ສາມັນ​ຊົນ ​​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ໃໝ່​ຂຶ້ນ​ແລ້ວ, ​ເພື່ອ​ປັບປຸງ​ລາຊະ​ບັນລັງ​ຂອງ​ຕົນ​ໃຫ້​ໝັ້ນຄົງ, ສ່ວນ​ຫຼາຍ​ຈະ​ໃຊ້​ພາ​ຫະ​ນະ​ອັນ​ໂຫດ​ຫ້ຽມ​ແລະ​ນອງ​ເລືອດມາ​ເຂັ່ນຂ້າ​ເສນາ​ບໍດີ​ທັງ​ຫຼາຍ​ທີ່​​ເຄີຍ​ພ້ອມ​ພຽງ​ຮຽງ​ໜ້າ​ກັບ​ພະ​ອົງ​​ສູ້​ລົບໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​. ຕົວຢ່າງ​ຄື ​ກະສັດເລົ້າ​ປັ່ງທີ່​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຮັ້ນ​ເມື່ອ​ທ້າຍ​ສະ​ຕະ​ວັດ​ທີ 3 ກ່ອນ​ຄ.ສ., ​ແລະ​ກະສັດ​ຈູ່ຢວນຈ່າງ​ທີ່​ກໍ່​ຕັ້ງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ໝິງ​​ເມື່ອ​ສະ​ຕະ​ວັດ​ທີ 14. ​ແຕ່​ໃນ​ບັນຫາ​ດັ່ງກ່າວ, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນພັດ​ໄດ້​ໃຊ້​ພາ​ຫະ​ນະ​ທີ່​ຕ່າງ​ກັນ​ກັບ​ປະ​ຖົມ​ກະ​ສັດ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ອື່ນໆ, ອັນ​ໄດ້​ຮັບ​ຄວາມ​ຍ້ອງຍໍ​ສໍລະ​ເສີນ​ຈາກ​ຄົນ​ຮຸ້ນ​ຫຼັງ.

ກ່ອນ​ອື່ນ, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ໄດ້​ເລື່ອນ​ຊັ້ນ​ໃຫ້​ນາຍ​ພົນ​ທັງຫຼາຍທີ່​ເຂົ້າຮ່ວມ​ແລະ​ສະ​ໜັບ​ສະ​ໜູນ​ການ​ກະບົດ​ເສິນ​ສຽວ, ​ແລະ​ອາ​ໄສ​ກຳລັງ​ຂອງພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ ​ໂຈມ​ຕີ​ການ​ກະ​ບົດ​ທີ່​ຄັດ​ຄ້ານ​ພະ​ອົງ. ພາຍ​ຫຼັງ​ສະຖານະ​ການ​ການ​ເມືອງ​ໝັ້ນທ່ຽງ​ແລ້ວ, ມີ​ມື້​ໜຶ່ງ, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ໄດ້​ພະ​ລາ​ຊະທານ​ງານ​ລ້ຽງ​ນາຍ​ພົນ​ຊັ້ນສູງ​ທັງຫຼາຍ. ​ໃນ​ເວລາ​ຄົນ​ທັງຫຼາຍພວມ​ດື່ມ​ເຫຼົ້າ​ຢ່າງມ່ວນ​ຊື່ນ​ນັ້ນ, ບັງ​ເອີນ ພະ​ອົງ​ໄດ້​ຕັດ​ສັ່ງ​ໃຫ້​ພວກ​ບໍລິວານ​ຖອຍ​ອອກ​ໄປ​ຢ່າງ​ກະ​ທັນ​ຫັນ, ​ແລ້ວ​ຊົງ​ເວົ້າຕໍ່​ນາຍ​ພົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ​ເສົ້າໝອງວ່າ: "ຖ້າ​ບໍ່​ແມ່ນ​ພວກ​ເຈົ້າ​ອອກ​ເຫື່ອ​ເທ​ແຮງ, ພະ​ອົງ​ເຮົາ​ຈະ​ເປັນ​ຮ້ອງ​ເຕ້ບໍ່​ໄດ້ດອກ, ​ແຕ່​ພາຍຫຼັງ​ເປັນ​ຮ້ອງ​ເຕ້ແລ້ວ, ພະ​ອົງ​ເຮົາ​ມື້​ໃດ​ກໍ​ນອນ​ບໍ່​ຫຼັບ". ນາຍ​ພົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​ໄດ້​ຍິນ​ແລ້ວ​ກໍ່​ຕື່ນ​ຕົກ​ໃຈ​ທີ່​ສຸດ, ​ແລະ​ພ້ອມ​ກັນ​ກ່າວ​ວ່າ: "ຂ້າ​ພະ​ບາດ​ທັງ​ຫຼາຍ​ບໍ່​ກ້າ​ມີ​ສອງ​ຈິດ​ສອງ​ໃຈ​ຕໍ່​ພະ​ເຈົ້າ​ດອກ". ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນຊົງ​ກ່າວ​ວ່າ: "​ເຖິງ​ວ່າ​ພວກ​ເຈົ້າ​ບໍ່​ມີ​ອຸບາຍ​ຕໍ່​ລາຊະ​ບັນລັງ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່​ພະ​ອົງ​ເຮົາ​ເປັນ​ຫ່ວງ​ນຳລູກ​ນ້ອງ​ຂອງ​ພວກ​ເຈົ້າ​ຢາກ​ລ້ຳ​ລວຍ​​ແລະ​​ໄດ້​ຍົດ​ຖາບັນດາສັກ, ກໍ່​ເອົາ​ເສື້ອ​ຍ່າມ​ສີ​ເຫຼືອງ​ຄຸມ​ໃສ່​ພວກ​ເຈົ້າ, ຮອດ​ເວ​ລາ​ນັ້ນ ພວກ​ເຈົ້າກໍ່​ປັດ​ປ່າຍ​ບໍ່​ໄດ້​ດອກ." ນາຍ​ພົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​ກະ​ວົນ​ກະ​ວາຍ​ທີ່​ສຸດ, ຖາມ​ກະ​ສັດ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນວ່າ​​ເຮັດ​ແນວ​ໃດ​ຈຶ່ງຈະ​ເຮັດ​ໃຫ້​ພະ​ອົງ​​ໄວ້​ວາງ​ໃຈ​ໄດ້. ກະສັດ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ຊົງ​ຖອນ​ໃຈ​ຍາວ​ແລ້ວ​ຊົງ​ກ່າວ​​ວ່າ: "ຄົນ​ເຮົາ​ເກີດ​ມາ ມັກ​ລ້ຳ​ລວຍ​ແນ່ນອນ, ຖ້າ​ພວກ​ເຈົ້າ​ວາງ​ອຳນາດ​ການ​ທະ​ຫານ, ​ແລ້ວ​ໄປ​ຊື້​ໄຮ່ນາ​ແລະ​ບ້ານ​ຫລູຫລາ​ຢູ່​ຕ່າງ​ຖິ່ນ, ພະ​ອົງ​ເຮົາ​ຈະ​ກ່ຽວ​ດອງ​ກັບ​ພວກ​ເຈົ້າ​ອີກ, ​ໃຜໆ​ກໍ່​ດີ​ໃຈ​ໝົດ, ​ເປັນ​ແນວ​ນີ້​ບໍ່​ດີ​ກວ່າຫວະ?" ນາຍ​ພົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​ເຂົ້າ​ໃຈ​​ພະ​ອົງ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນຢ່າງ​ສົມບູນ​ແລ້ວ. ມື້​ລຸນ​ມາ, ນາຍ​ພົນ​ຊັ້ນສູງ​ໝົດທຸກ​ຄົນໄດ້​ຍື່ນ​ຄຳ​ຮ້ອງ​ຂໍລາ​ອອກ​ຈາກ​ຕຳ​ແໜ່​ງ​ໃຫ້​ພະ​ອົງ, ພະ​ອົງ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນກໍ່​ປົດ​ຕຳ​ແໜ່​ງຂອງ​ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າອອກ​ໃນ​ທັນ​ທີ, ​ແລະ​ກ່ຽວ​ດອງ​ກັບ​ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ. ຈາກ​ນີ້​ເຫັນ​ໄດ້​ວ່າ, ​ເມື່ອ​ທຽບ​ກັບ​ປະຖົມ​ກະ​ສັດ​ຂອງ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ອື່ນໆ​ແລ້ວ, ນັກ​ຄົ້ນ​ຄວ້າ​ປະຫວັດສາດ​ທັງຫຼາຍ​ເຫັນ​ວ່າ, ກະ​ສັດ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ແມ່ນ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ປະ​ເທ​ດດ້ວຍ​ຄວາມ​ເມດ​ຕາ​ແລະ​ຄວາມ​ສັດ​ທາ.

ກະສັດຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ໄດ້ຖອດ​ຖອນ​ບົດຮຽນ​ທາງ​ລົບ​ຈາກ​ການ​ດັບ​ສູນ​ຂອງ​ລາຊະ​ວົງ​ຖາງ​ແລະ​ການ​ເກີດ​ການ​ປັ່ນ​ປ່ວນ​ວຸ້ນວາຍ​ຢ່າງ​ບໍ່​ຢຸດ​ຢັ້ງ​ໃນ​ສະ​ໄໝ 5 ລາຊະ​ວົງ 10 ລັດ, ​ໃຊ້​ພາ​ຫະ​ນະ​ຫຼາຍ​ຢ່າງ, ບັ່ນ​ທອນ​ອຳນາດ​ການ​ທະຫານ​ແລະ​ອຳນາດ​ການ​ເງິນ​ຂອງ​ອົງ​ການ​ປົກ​ຄອງ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ, ຜ່ານ​ຈາກ​ການ​ປະຕິ​ຮູບ​ລະບອບ​ຂຸນ​ນາງ​ແລະ​ລະບອບ​ການ​ທະຫານ, ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຂຸນ​ນາງ​ທັງ​ຫຼາຍ​ຕ່າງ​ຖ່ວງດຶງ​ກັນ, ​ໃນ​ທີ່​ສຸດ ອຳນາດ​ທັງໝົດ​ໄດ້​ໂຮມ​ສູນ​ຢູ່​ໃນ​ກຳມື​ຂອງ​ຮ້ອງ​ເຕ້.

ປີ​ຄ.ສ.976, ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນ​ໄດ້​ສະຫວັນລະຄົດ​ຢູ່​ກາງ​ທາງ​​ເຄື່ອນ​ທັບ​ໄປປາບການ​ກະ​ບົດ​ຢູ່​ພາກ​ເໜືອ​ຈີນ, ມີພະ​ຊົນມາ​ຍູ 49 ພັນ​ສາ. ຈ້າວ​ກ່ວງ​ອີ້ ພະອະນຸຊາ​ຂອງ​ພະ​ອົງ​ໄດ້​ຂຶ້ນ​ຄອງ​ລາ​ຊະ​ບັນລັງ​ແທນ. ​ເຖິງ​ວ່າ​ຈ້າວ​ຄວງ​ອິ້ນບໍ່​ໄດ້​ທ້ອນ​ໂຮມ​ຈີນ​ເຂົ້າ​ເປັນ​ເອກະ​ພາບ​ກັນ​ຢ່າງ​ແທ້​ຈິງ​ກໍ່ຕາມ, ​ແຕ່​ພະ​ອົງ​ໄດ້​ສິ້ນ​ສຸດ​ສະ​ພາບ​ການ​ປັ່ນ​ປ່ວນ​ວຸ້ນ​ວາຍ​ຍ້ອນ​ສົງຄາມ​ລະ​ຫວ່າງ​ລັດ​ຕ່າງໆ​ທີ່​ເກີດ​ຂຶ້ນມາ​ເປັນ​ເວລາ​ຍາວ​ນານ​ແຕ່​ທ້າຍ​ລາ​ຊະ​ວົງ​ຖາງ​ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ.