|
 ເຜົ່າປູ້ອີແມ່ນໜຶ່ງໃນ55ຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຂອງຈີນ,ມີປະມານ2ລ້ານ6ແສນຄົນ,ໃນນັ້ນ,ຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງໜຶ່ງຕັ້ງພູມລຳເນົາຢູ່ແຂວງກຸ້ຍໂຈ່ວ ພາກຕາເວັນຕົກສຽງໃຕ້ຂອງຈີນ.ບ້ານດວງພະຈັນ ບ້ານເຜົ່າປູ້ອີ,ບ້ານນີ້ຖືກເອີ້ນເປັນບ້ານເຜົ່າປູ້ອີອັນດັບໜຶ່ງຂອງຈີນຍ້ອນໄດ້ອະນຸລັກວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າຢ່າງຄົບຖ້ວນບໍລິບູນ.
ບ້ານເຜົ່າປູ້ອີສ່ວນຫຼາຍຕັ້ງຢູ່ແຄມນ້ຳແລະແປະກັບພູ,ຢູ່ອ້ອມແອ້ມບ້ານມີພູຜາປ່າດົງອັນຕຶບໜາ,ສາຍນ້ຳໄຫຼກ້ຽວກອດ.ຫ້ວຍນ້ຳໃສສະອາດສາຍໜຶ່ງໄດ້ພາພວກເຮົາໄປບ້ານດວງພະຈັນ.ຍັງບໍ່ທັນໄປຮອດຫົວບ້ານ,ກໍໄດ້ຍິນສຽງເພງຂອງພວກຜູ່ສາວສົ່ງມາຈາກທາງໄກ.ສາວເຜົ່າປູ້ອີທີ່ສວຍງາມໄດ້ໃສ່ຊຸດຊົນເຜົ່າ,ສອງມືຍົກຈອກເຫຼົ້າມອບໃຫ້ພວກເຮົາເພື່ອສະແດງຄວາມຄ່ຳນັບ,ທ່ານລີຊິງ ຊາວບ້ານດວງພະຈັນບອກນັກຂ່າວວ່າ,ນີ້ແມ່ນເຫຼົ້າລັດທາງ.
"ນີ້ເອີ້ນວ່າເຫຼົ້າລັດທາງ,ເມື່ອແຂກຜູ່ມີກຽດມາຢາມກໍຈະຍົກຈອກໃຫ້ແຂກເພື່ອສະແດງຄວາມຄ່ຳນັບແລະອວຍພອນ.ເຫຼົ້າລັດທາງມີສອງຈອກ,ຜູ່ໜຸ່ມຍົກຈອກທຳອິດ,ຜູ່ອາວຸໂສຍົກຈອກທີສອງ."
ທ່ານລີຊິງເວົ້າວ່າ,ຕາມປະເພນີຂອງເຜົ່າປູ້ອີແລ້ວ,ແຂກຕ້ອງດື່ມເຫຼົ້າສອງຈອກນີ້ຈິ່ງເຂົ້າບ້ານເຜົ່າປູ້ອີໄດ້.ສ່ວນແຂກທີ່ດື່ມເຫຼົ້າບໍ່ໄດ້ກໍບໍ່ຕ້ອງເປັນຫ່ວງ,ເພາະວ່າເຫຼົ້າເຂົ້ານີ້ມີລົດຫວານ,ດື່ມແລ້ວບໍ່ເມົາ.
ທຸກໆຄອບຄົວໃນບ້ານດວງພະຈັນມີຕົ້ນໄມ້ແລະໄມ້ໄຜ່ອ້ອມເຮືອນທີ່ເປັນພາບງາມພິເສດ.ນ້ຳດວງພະຈັນໄຫຼຄ່ອຍໆຢູ່ແຄມບ້ານ,ຍິ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ບ້ານນີ້ມີຊີວິຊີວາຫຼາຍ.ນາງວາງຮຸ້ຍ ສາວເຜົ່າປູ້ອີເວົ້າວ່າ,ບ້ານດວງພະຈັນຕັ້ງຊື່ຕາມນ້ຳສາຍນີ້,ກ່ຽວກັບນ້ຳດວງພະຈັນສາຍນີ້,ຍັງມີນິທານມ່ວນໆເລື່ອງໜຶ່ງ:
"ຕາມເພິ່ນເລົ່າລືກັນວ່າ,ໃນສະໄໝດຶກດຳບັນ,ມີສາວຜູ່ໜຶ່ງຊື່ວ່າມາວໄມ,ນາງກັບຜູ່ບ່າວຊື່ວ່າອ້າຍດວງພະຈັນມີຄວາມຮັກຕໍ່ກັນແຕ່ຍາມຍັງນ້ອຍ,ພາຍລຸນມາ,ກະສັດເຢລາງເຫັນວ່ານາງມາວໄມສວຍງາມທີ່ສຸດ,ເລີຍຢາກເອົານາງເປັນມະເຫສີ.ແຕ່ນາງມາວໄມເຖິງຕາຍກໍບໍ່ຍອມເປັນມະເຫສີຂອງກະສັດອົງນີ້.ກະສັດເຢລາງເລີຍເວົ້າວ່າ,ຖ້າວ່າທ້າວດວງພະຈັນເຮັດໃຫ້ສາຍນ້ຳໄຫຼກັບຄືນໄດ້,ພະອົງກໍຈະໃຫ້ພວກເຈົ້າສອງຄົນຢູ່ນຳກັນ.ສະນັ້ນ,ອ້າຍດວງພະຈັນໄດ້ແຕ່ນັ່ງໄຫ້ຢູ່ແຄມນ້ຳຄູ່ມື້ເພື່ອໃຫ້ເຈົ້າຟ້າເຈົ້າແຖນເຫັນໃຈແລ້ວຈະເຮັດໃຫ້ນ້ຳໄຫຼກັບນັ້ນກໍໄດ້ເກີດນ້ຳຖ້ວມໃຫຍ່ໄຫຼທັ່ງເອົາອ້າຍດວງພະຈັນໄປ.ນາງມາວໄມເສຍໃຈທີ່ສຸດເລີຍໂດດລົງເຫວທີ່ຊື່ວ່າເຫວຊູ້."
ຈາກນັ້ນມາ,ນ້ຳສາຍນີ້ກໍ່ຕ່າງກັບແມ່ນ້ຳສາຍອື່ນໆ,ຄືບໍ່ແມ່ນໄຫຼຈາກທິດຕາເວັນຕົກໄປທິດຕາເວັນອອກ,ຫາກແມ່ນໄຫຼຈາກທິດຕາເວັນອອກໄປທິດຕາເວັນຕົກ.ຄົນທັງຫຼາຍໃສ່ຊື່ນ້ຳສາຍນີ້ວ່ານ້ຳດວງພະຈັນ.ສ່ວນບ້ານແຄມນ້ຳດັ່ງກ່າວກໍຖືກເອີ້ນເປັນບ້ານດວງພະຈັນຄືກັນ.ບ້ານນີ້ໄດ້ຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີອັນເປັນມູນເຊື້ອຫຼາກຫຼາຍຂອງເຜົ່າປູ້ອີ,ໃນນັ້ນ,ສິ່ງທີ່ພົ້ນເດັ່ນກວ່າໝູ່ແມ່ນກອງທອງ.
ໃຈກາງໜ້າກອງທອງແມ່ນຮູບດວງຕາເວັນແຜ່ລັດສະໝີ.ຢູ່ອ້ອມຮູບດວງຕາເວັນຍັງມີຮູບສັດຊະນິດຕ່າງໆ.ກອງທອງແມ່ນສິ່ງສຳຄັນໃນພິທີບູຊາຂອງເຜົ່າປູ້ອີ.ຢູ່ເຂດເຜົ່າປູ້ອີເກືອບໝົດທຸກບ້ານຢ່າງໜ້ອຍຕ້ອງມີກອງທອງໜ່ວຍໜຶ່ງ.ຕາມປົກກະຕິແລ້ວແມ່ນຮັກສາໄວ້ໃນເຮືອນຂອງຜູ່ອາວຸໂສຫຼືຄອບຄົວທີ່ມີອິດທິພົນໃນບ້ານ.ພໍ່ເຖົ້າເສິນຈົ່ງເຫີງ ອາຍຸ70ປີ,ແມ່ນຊ່າງກອງ ທີ່ອາຍຸສູງກວ່າໝູ່ໃນບ້ານ,ໄດ້ເລົ່າຄວາມເປັນມາຂອງກອງທອງສູ່ຟັງວ່າ:
"ກອງທອງແມ່ນສິ່ງປະເສີດຂອງເຜົ່າປູ້ອີພວກເຮົາ,ມັນລ້ຳຄ່າທີ່ສຸດ.ກອງທອງເປັນສັນຍະລັກຂອງຊົນເຜົ່າພວກເຮົາ,ເປັນສັນຍະລັກແຫ່ງຄວາມສາມັກຄີຂອງທົ່ວຊົນເຜົ່າປູ້ອີ.ຕາມຜູ່ອາວຸໂສບອກວ່າ,ໃນເມື່ອກ່ອນ,ກອງທອງເປັນກອງລົບ,ໃຊ້ໃນສະໄໝສົງຄາມ."
ກ່ຽວກັບຄວາມເປັນມາຂອງກອງທອງດໃນໝູ່ປະຊາຊົນຍັງໄດ້ເລົ່າລືກັນວ່າ,ກອງທອງແມ່ນສິ່ງປະເສີດທີ່ເທວະດາປະທານໃຫ້ເຜົ່າປູ້ອີ,ເມື່ອຜູ່ເຖົ້າເຖິງແກ່ກຳ,ຄົນທັງຫຼາຍຕີກອງທອງສົງສານໂມກ,ເທວະດາກໍຈະມາຮັບເອົາດວງວິນຍານຂອງຜູ່ເຖົ້າຂຶ້ນສະຫວັນເປັນເທວະດາ.ເມື່ອຮອດເວລາບູຊາໃນຍາມບຸນປະເພນີ,ຕີກອງທອງແລ້ວ,ບັນພະບູລຸດກໍຈະລົງມາສະຫຼອງບຸນຢ່າງມ່ວນຊື່ນກັບລູກຫຼານແລະຄຸ້ມຄອງຮັກສາໝົດຄອບຄົວໃຫ້ມີຄວາມສະຫງົບຜາສຸກແລະໄດ້ຮັບຜົນເກັບກ່ຽວອຸດົມສົມບູນ.ຍ້ອນວ່າກອງທອງເປັນສິ່ງສັກສິດໃນເຜົ່າປູ້ອີ,ສະນັ້ນ,ໃນເວລາໃຊ້ກອງທອງ,ກໍມີການກຳນົດຢ່າງເຄັ່ງຄັດ.ມີແຕ່ໃນເວລາສະຫຼອງບຸນປີໃໝ່,ເຮັດພິທີສົ່ງສະການຫຼືບຸນປະເພນີທີ່ສຳຄັນ,ຊາວເຜົ່າປູ້ອີຈິ່ງອັນເຊີນກອງທອງ,ອັນເຊີນເທື່ອໃດກໍຕ້ອງຈັດໃຫ້ມີພິທີກຳຢ່າງເຄັ່ງຂຶມແລະເລິກລັບ.
ພິທີກຳບູຊາກອງທອງແມ່ນພິທີສຳຄັນກວ່າໝູ່ໃນບ້ານ,ຕ້ອງວາງເຄື່ອງບູຊາຕ່າງໆເຊັ່ນຫົວໝູແລະໄກໂຕຜູ້ຢູ່ໜ້າກອງທອງ.ຜູ່ອາວຸໂສໃນບ້ານນຳພາຜູ່ຊາຍທີ່ສ້າງຄອບຄົວແລ້ວພ້ອມກັນບູຊາກອງ.ຜູ່ອາວຸໂສນຳພາສູດມົນບູຊາກອງທອງທີ່ສືບທອດກັນມາແຕ່ບັນພະບູລຸດ.ຜູ່ລຸ້ນຫຼັງທີ່ເອົາຜ້າໄໝແດງມັດແອວໄດ້ສວດຕາມຫຼັງ,ມືຍົກຖ້ວຍໃສ່ເຫຼົ້າທັງສາດເຫຼົ້າເຂົ້າບູຊາເທວະດາ.ພໍ່ເຖົ້າເສິນຈົ່ງເຫີງໄດ້ເລົ່າເຖິງຂັ້ນຕອນຂອງພິທີກຳບູຊາກອງທອງສູ່ຟັງວ່າ:
"ກອງທອງແມ່ນກອງສັກສິດຂອງເຜົ່າປູ້ອີ.ພວກເຮົາເຄົາລົບນັບຖືກອງທອງທີ່ສຸດ,ສະນັ້ນ,ໃນເວລາບູຊາກອງທອງທຸກປີ,ຄົນທັງຫຼາຍຈະພ້ອມກັນມາບູຊາ,ໃຜໆກໍພະຍາຍາມມາເຂົ້າຮ່ວມໃຫ້ໄດ້,ກຽມເຄື່ອງບູຊາຕ່າງໆເຊັ່ນໝູ,ໄກ່,ຊີ້ນໃຫ້ພຽງພ້ອມ.ແລ້ວໃຫ້ຜູ່ເຖົ້າໃນບ້ານຕີກອງສາມເທື່ອ.ການຕີກອງສາມເທື່ອນີ້ມີຄວາມໝາຍຕ່າງກັນ.ເທື່ອທຳອິດເພື່ອສະແດງຄວາມຄ່ຳນັບເທວະດາຟ້າແຖນ,ເທື່ອທີສອງເພື່ອສະແດງຄວາມຄ່ຳນັບຕໍ່ເທວະດາແຜ່ນດິນ,ເທື່ອທີສາມແມ່ນເພື່ອສະແດງຄວາມຄ່ຳນັບຕໍ່ເທວະດາກອງ.ເທວະດາປະຈຳກອງກໍຈະຄຸ້ມຄອງຮັກສາພວກເຮົາໃຫ້ເກັບຜົນຜະລິດໄດ້ອຸດົມສົມບູນແລະສົມຫວັງທຸກປະການ."
ວົງຕະກຸນເສິນແມ່ນວົງຕະຕຸນຊ່າງກອງທີ່ສືບທອດກັນມາຫຼາຍເຊັ່ນຄົນພຽງໜຶ່ງດຽວໃນບ້ານດວງພະຈັນ.ໃນເຮືອນຍັງໄດ້ຮັກສາບົດບັນທຶກປະຫວັດກອງທອງປູ້ອີທີ່ຄົບຖ້ວນກວ່າໝູ່ຂອງຈີນ,ເຊິ່ງຖືກເອີ້ນເປັນພົງສາວະດານວົງຕະກຸນເສິນ.ຫຼານຂອງພໍ່ເຖົ້າເສິນຈົ່ງເຫີງທີ່ຊື່ວ່າເສິນຢູຈ່ຽງແມ່ນຊ່າງກອງຜູ່ໜຸ່ມແໜ້ນ.ລາວໄດ້ແນະນຳບົດບັນທຶກປະຫວັດກອງທອງອັນເກົ່າແກ່ສືບທອດມາຮອດປັດຈຸບັນໄດ້ແນວໃດ.
"ແຕ່ກີ,ຜູ່ເຖົ້າຜູ່ແກ່ອ່ານບໍ່ອອກຂຽນບໍ່ເປັນ,ເຂົາເຈົ້າກໍໃຊ້ວິທີທ່ອງເອົາ.ກ່ອນສະຫຼອງບຸນປີໃໝ່ແຕ່ລະປີ,ໃຊ້ເວລາໜຶ່ງເດືອນໄປສອນຄົນລຸ້ນຫຼັງ.ຍ້ອນແນວນີ້ແຫຼະ,ບົດບັນທຶກປະຫວັດກອງທອງໄດ້ສືບທອດກັນມາຕາມທຸກເຊັ່ນຄົນດ້ວຍວິທີທ່ອງເອົາ.ເມື່ອຮອດຄົນລຸ້ນພວກເຮົາ,ເຂົ້າໂຮງຮຽນໄດ້ແລ້ວ.ຍ້ອນວ່າເຜົ່າປູ້ອີບໍ່ມີຕົວໜັງສືຂອງຕົນ,ພວກເຮົາກໍເອົາຕົວໜັງສືຈີນທີ່ມີສຽງຄືກັນກັບພາສາປູ້ອີນັ້ນບັນທຶກປະຫວັດກອງທອງ,ເມື່ອເຫັນຕົວໜັງສືກໍຮູ້ຄວາມໝາຍໂລດ."
ທ່ານເສິນຢູຈ່ຽງເວົ້າວ່າ,ບົດບັນທຶກປະຫວັດກອງທອງຍັງຈະສືບທອດກັນໄປທຸກເຊັ່ນຄົນ.ປະຊາຊົນເຜົ່າປູ້ອີຍັງຄົງດຳລົງຊີວິດຄືເກົ່າ.ສ່ວນກອງທອງຍັງຈະມີບົດບາດການໃຫ້ພອນຂອງບັນພະບູລຸດເພື່ອນຳເອົາຊີວິດທີ່ຜາສຸກມາສູ່ຊາວເຜົ່າປູ້ອີທຸກເຊັ່ນຄົນ.
y
|
