ເຂດປົກຄອງຕົນເອງຕິເບດຈີນຕັ້ງ"ວັນລະລຶກການປົດປ່ອຍທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນ"
(GMT+08:00) 2009-01-20 15:07:32 cri
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ວັນທີ 19 ມັງກອນນີ້,ກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 2 ຂອງສະພາຜູ້ແທນປະຊາຊົນເຂດປົກຄອງຕົນເອງຕິເບດຈີນຊຸດທີ 9 ໄດ້ຕົກລົງວ່າ,ໃຫ້ກຳນົດເອົາວັນທີ 28 ມີນາໃນແຕ່ລະປີເປັນ"ວັນລະລຶກການປົດປ່ອຍທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນ",ປະຊາຊົນຕິເບດລ້ວນແຕ່ສະແດງຄວາມຊົມເຊີຍຕໍ່ເລື່ອງນີ້.
ພໍ່ເຖົ້າເຄວຊາງ,ປີນີ້ອາຍຸ 70 ກວ່າປີແລ້ວ,ເພິ່ນເວົ້າວ່າ,"ໃນຊີວິດຂອງເພິ່ນ,ມີ 21 ປີແມ່ນດຳລົງຊີວິດພາຍໃຕ້ລະບອບທາດກະສິກອນທີ່ມືດມົນ.ໃຕ້ການກົດຂີ່ຂູດຮີດຂອງເຈົ້າທາດ,ບໍ່ເຄີຍມີສິດແລະຄວາມສຸກຈັກເທື່ອ.ປະຈຸບັນ,ພວກເຮົາໄດ້ດຳລົງຊີວິດຢ່າງມີຄວາມສຸກໂດຍບໍ່ນຶກບໍ່ຝັນ,ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້,ຖ້າບໍ່ມີການປົດປ່ອຍກໍ່ຈະປະກົດເປັນຈິງບໍ່ໄດ້,ພວກເຮົາຂໍຂອບໃຈນຳພັກແລະລັດ,ແລະສົ່ງຄວາມອວຍພອນໃຫ້ວັນມ່ວນຊື່ນແນວນີ້."
ປີ 1951,ພາຍຫຼັງລັດຖະບານກາງຂອງປະຊາຊົນຈີນກັບອົງການປົກຄອງຕິເບດໄດ້ເຊັນ《ສັນຍາ 17 ຂໍ້》ກ່ຽວກັບການປົດປ່ອຍຕິເບດໂດຍສັນຕິແລ້ວ,ໄດ້ພິຈາລະນາເຖິງສະພາບຕົວຈິງຂອງຕິເບດໃນຄາວນັ້ນ,ບໍ່ໄດ້ດຳເນີນການປະຕິຮູບລະບອບການເມືອງແລະສັງຄົມຢູ່ຕິເບດໃນທັນທີ.ແຕ່ມາໃນວັນທີ 10 ມີນາ 1959,ອົງການນຳພາປະຕິການຂອງຕິເບດເພື່ອຢາກຮັກສາລະບອບທາດກະສິກອນທີ່ໂຮມສູນອຳນາດການເມືອງກັບສາສະໜາເປັນອັນດຽວກັນຕະຫຼອດໄປ,ໄດ້ກໍ່ກະບົດດ້ວຍກຳລັງອາວຸດຢ່າງກະທັນຫັນ.ລັດຖະບານກາງໄດ້ໃຊ້ມາດຕະການຢ່າງເດັດຂາດ,ຄືທັງປາບປາມການກໍ່ກະບົດທັງດຳເນີນການປະຕິຮູບແບບປະຊາທິປະໄຕ.ໃນວັນທີ 28 ມີນາ 1959,ລັດຖະບານກາງປະກາດວ່າ,ໃຫ້ຍຸບອົງການປົກຄອງຕິເບດ,ແຕ່ນັ້ນມາ,ທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນຈຶ່ງໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ,ລະບອບສັງຄົມຂອງຕິເບດກໍ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າແບບກ້າວກະໂດດຢ່າງເປັນປະຫວັດການ.
ໃນເວລາດົນນານມານີ້,ກຸ່ມແບ່ງແຍກຊາດດາໄລລາມາຕິຕຽນລະລອບການປົກຄອງຕົນເອງຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຂອງຈີນໂດຍມີເຈດຕະນາຮ້າຍ,ມີຄວາມຝັນຕະຫຼອດມາວ່າຢາກຟື້ນຟູລະບອບທາດກະສິກອນສັກດິນາທີ່ມືດມົນ ປ່າເຖື່ອນແລະຫຼ້າຫຼັງຢູ່ຕິເບດ.ພາຍຫຼັງຂ່າວກ່ຽວກັບການຕັ້ງ"ວັນລະລຶກການປົດປ່ອຍທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນ"ເຜີຍແຜ່ອອກໄປແລ້ວ,ບາງຄົນໃນກຸ່ມດາໄລລາມາກໍ່ຕິຕຽນວ່າການກະທຳດັ່ງກ່າວແມ່ນອັນທີ່ວ່າ"ວິທີໂຄສະນາເພື່ອລ້າງນະໂຍບາຍທີ່ໂຫດຮ້າຍໃຫ້ສະອາດແລະສ້າງພາບພົດໃໝ່ຕໍ່ພາຍນອກ".
ທ່ານລຽນຊ່ຽງມີນ ນັກວິຈານພິເສດຂອງວິທະຍຸCRI ນັກຄົ້ນຄວ້າຂອງສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າຕິເບດສຶກສາຈີນເຫັນວ່າ,ການຕິຕຽນແລະການໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີຂອງກຸ່ມດາໄລລາມາແມ່ນຍ້ອນພວກເຂົາຢ້ານຄົນຫຼາຍກວ່າເກົ່າຈະຮູ້ສະພາບຕົວຈິງ,ແລະເຫັນແຈ້ງໂສມໜ້າຕົວຈິງຂອງພວກເຂົາທີ່ຢາກແບ່ງແຍກປະເທດຊາດແລະຢາກກ້າວຖອຍຫຼັງ.
ທ່ານລຽນຊ່ຽງມີນກ່າວວ່າ,ໃນ 50 ປີທີ່ຜ່ານມາ,ຂົງເຂດຕ່າງໆເຊັ່ນວ່າການເມືອງ ເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳຂອງຕິເບດລ້ວນແຕ່ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງແບບໜ້າມືເປັນຫຼັງມື:ຊາວກະສິກອນແລະຊາວລ້ຽງສັດຈາກບໍ່ມີລາຍໄດ້ຮອດມີລາຍໄດ້ເກືອບ 3000 ຢວນຕໍ່ປີ;ອາຍຸລະເລ່ຍຈາກ 35,5 ປີໃນຊຸມປີ 1950 ຍົກສູງເຖິງ 67 ປີໃນປະຈຸບັນ;ເກີດມີລະບົບການສຶກສາທີ່ກ້າວໜ້າທັນສະໄໝໂດຍຂັ້ນພື້ນຖານ.ຕິເບດໃນປະຈຸບັນ,ປະຕິບັດລະບຽບການໃຫ້ຊາວຕິເບດປົກຄອງຕົນເອງ,ປະຊາຊົນໄດ້ກາຍເປັນເຈົ້າຂອງຕິເບດໃໝ່.ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້,ລ້ວນແຕ່ເກີດມາຈາກການປະຕິຮູບແບບປະຊາທິປະໄຕໃນ 50 ປີກ່ອນ,ນີ້ຍິ່ງເຮັດໃຫ້ວັນທີ 28 ມີນາເມື່ອ 50 ປີກ່ອນເປັນຕາລະລຶກໄວ້ຕະຫຼອດໄປ.
ພໍ່ເຖົ້າເຄວຊາງ,ປີນີ້ອາຍຸ 70 ກວ່າປີແລ້ວ,ເພິ່ນເວົ້າວ່າ,"ໃນຊີວິດຂອງເພິ່ນ,ມີ 21 ປີແມ່ນດຳລົງຊີວິດພາຍໃຕ້ລະບອບທາດກະສິກອນທີ່ມືດມົນ.ໃຕ້ການກົດຂີ່ຂູດຮີດຂອງເຈົ້າທາດ,ບໍ່ເຄີຍມີສິດແລະຄວາມສຸກຈັກເທື່ອ.ປະຈຸບັນ,ພວກເຮົາໄດ້ດຳລົງຊີວິດຢ່າງມີຄວາມສຸກໂດຍບໍ່ນຶກບໍ່ຝັນ,ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້,ຖ້າບໍ່ມີການປົດປ່ອຍກໍ່ຈະປະກົດເປັນຈິງບໍ່ໄດ້,ພວກເຮົາຂໍຂອບໃຈນຳພັກແລະລັດ,ແລະສົ່ງຄວາມອວຍພອນໃຫ້ວັນມ່ວນຊື່ນແນວນີ້."
ປີ 1951,ພາຍຫຼັງລັດຖະບານກາງຂອງປະຊາຊົນຈີນກັບອົງການປົກຄອງຕິເບດໄດ້ເຊັນ《ສັນຍາ 17 ຂໍ້》ກ່ຽວກັບການປົດປ່ອຍຕິເບດໂດຍສັນຕິແລ້ວ,ໄດ້ພິຈາລະນາເຖິງສະພາບຕົວຈິງຂອງຕິເບດໃນຄາວນັ້ນ,ບໍ່ໄດ້ດຳເນີນການປະຕິຮູບລະບອບການເມືອງແລະສັງຄົມຢູ່ຕິເບດໃນທັນທີ.ແຕ່ມາໃນວັນທີ 10 ມີນາ 1959,ອົງການນຳພາປະຕິການຂອງຕິເບດເພື່ອຢາກຮັກສາລະບອບທາດກະສິກອນທີ່ໂຮມສູນອຳນາດການເມືອງກັບສາສະໜາເປັນອັນດຽວກັນຕະຫຼອດໄປ,ໄດ້ກໍ່ກະບົດດ້ວຍກຳລັງອາວຸດຢ່າງກະທັນຫັນ.ລັດຖະບານກາງໄດ້ໃຊ້ມາດຕະການຢ່າງເດັດຂາດ,ຄືທັງປາບປາມການກໍ່ກະບົດທັງດຳເນີນການປະຕິຮູບແບບປະຊາທິປະໄຕ.ໃນວັນທີ 28 ມີນາ 1959,ລັດຖະບານກາງປະກາດວ່າ,ໃຫ້ຍຸບອົງການປົກຄອງຕິເບດ,ແຕ່ນັ້ນມາ,ທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນຈຶ່ງໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍ,ລະບອບສັງຄົມຂອງຕິເບດກໍ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າແບບກ້າວກະໂດດຢ່າງເປັນປະຫວັດການ.
ໃນເວລາດົນນານມານີ້,ກຸ່ມແບ່ງແຍກຊາດດາໄລລາມາຕິຕຽນລະລອບການປົກຄອງຕົນເອງຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຂອງຈີນໂດຍມີເຈດຕະນາຮ້າຍ,ມີຄວາມຝັນຕະຫຼອດມາວ່າຢາກຟື້ນຟູລະບອບທາດກະສິກອນສັກດິນາທີ່ມືດມົນ ປ່າເຖື່ອນແລະຫຼ້າຫຼັງຢູ່ຕິເບດ.ພາຍຫຼັງຂ່າວກ່ຽວກັບການຕັ້ງ"ວັນລະລຶກການປົດປ່ອຍທາດກະສິກອນຕິເບດລ້ານຄົນ"ເຜີຍແຜ່ອອກໄປແລ້ວ,ບາງຄົນໃນກຸ່ມດາໄລລາມາກໍ່ຕິຕຽນວ່າການກະທຳດັ່ງກ່າວແມ່ນອັນທີ່ວ່າ"ວິທີໂຄສະນາເພື່ອລ້າງນະໂຍບາຍທີ່ໂຫດຮ້າຍໃຫ້ສະອາດແລະສ້າງພາບພົດໃໝ່ຕໍ່ພາຍນອກ".
ທ່ານລຽນຊ່ຽງມີນ ນັກວິຈານພິເສດຂອງວິທະຍຸCRI ນັກຄົ້ນຄວ້າຂອງສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າຕິເບດສຶກສາຈີນເຫັນວ່າ,ການຕິຕຽນແລະການໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີຂອງກຸ່ມດາໄລລາມາແມ່ນຍ້ອນພວກເຂົາຢ້ານຄົນຫຼາຍກວ່າເກົ່າຈະຮູ້ສະພາບຕົວຈິງ,ແລະເຫັນແຈ້ງໂສມໜ້າຕົວຈິງຂອງພວກເຂົາທີ່ຢາກແບ່ງແຍກປະເທດຊາດແລະຢາກກ້າວຖອຍຫຼັງ.
ທ່ານລຽນຊ່ຽງມີນກ່າວວ່າ,ໃນ 50 ປີທີ່ຜ່ານມາ,ຂົງເຂດຕ່າງໆເຊັ່ນວ່າການເມືອງ ເສດຖະກິດແລະວັດທະນະທຳຂອງຕິເບດລ້ວນແຕ່ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງແບບໜ້າມືເປັນຫຼັງມື:ຊາວກະສິກອນແລະຊາວລ້ຽງສັດຈາກບໍ່ມີລາຍໄດ້ຮອດມີລາຍໄດ້ເກືອບ 3000 ຢວນຕໍ່ປີ;ອາຍຸລະເລ່ຍຈາກ 35,5 ປີໃນຊຸມປີ 1950 ຍົກສູງເຖິງ 67 ປີໃນປະຈຸບັນ;ເກີດມີລະບົບການສຶກສາທີ່ກ້າວໜ້າທັນສະໄໝໂດຍຂັ້ນພື້ນຖານ.ຕິເບດໃນປະຈຸບັນ,ປະຕິບັດລະບຽບການໃຫ້ຊາວຕິເບດປົກຄອງຕົນເອງ,ປະຊາຊົນໄດ້ກາຍເປັນເຈົ້າຂອງຕິເບດໃໝ່.ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້,ລ້ວນແຕ່ເກີດມາຈາກການປະຕິຮູບແບບປະຊາທິປະໄຕໃນ 50 ປີກ່ອນ,ນີ້ຍິ່ງເຮັດໃຫ້ວັນທີ 28 ມີນາເມື່ອ 50 ປີກ່ອນເປັນຕາລະລຶກໄວ້ຕະຫຼອດໄປ.
ຂ່າວ-ບົດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ
ຄຳເຫັນ
