ຫວ່າງ​ມໍ່ໆ​ມາ​ນີ້, ຢູ່​ສະ​ຖານ​ທີ່​ເກົ່າ​ຂອງ​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ໃນ​ປະ​ເທດ​ກາ​ນາ​ດາທີ່ແຂວງ​ບ​ຣີ​ຕີ​ສ ໂກ​ລົມ​ເບຍ (British Columbia)​ ນະ​ຄອນແກ​ຣນ​ບຸກ(Cranbrook)​​​ປະ​ເທດ​ກາ​ນາ​ດາໄດ້​ພົບ​ຫຼຸມຝັງ​ສົບ​ນິ​ລະ​ນາມ​ອີກ 182 ​ຫຼຸມ​​. ເລີ່ມ​ແຕ່​ທ້າຍ​ເດືອນ​ພຶດ​ສະ​ພາ​ປີ​ນີ້​ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ, ກາ​ນາ​ດາ​ໄດ້​ພົບ​ເຫັນຊາກ​ກະ​ດູກຂອງເດັກ​ນ້ອຍແລະຫຼຸມ​ຝັງ​ສົບ​ນິ​ລະ​ນາມຈຳ​ນວນ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ຢູ່​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ 3 ແຫ່ງ​ແລ້ວ.

ຄົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​ກໍ​ຢາກ​ຖາມ​ວ່າ: ຢູ່​ກາ​ນາ​ດາ​ຍັງ​ມີ​ຫຼຸມ​ຝັງ​ສົບ​ແບບ​ນີ້​ຫຼາຍ​ເທົ່າ​ໃດ? ເດັກ​ນ້ອຍ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຫຼາຍ​ເທົ່າ​ໃດ​ໄດ້​ເສຍ​ຊີ​ວິດຍ້ອນ​ນະ​ໂຍ​ບາຍ​ທີ່​ໂຫດ​ຮ້າຍປ່າ​ເຖື່ອນ​ໃນ​ຂະ​ບວນ​ການ​​ສ້າງ​ສະ​ໝອງ​ແບບ​ບັງ​ຄັບ? ການ​ລ່ວງ​ລະ​ເມີດ​ສິດ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງຢູ່​ກາ​ນາ​ດາ​ຈະ​ຢຸດ​ເຊົາ​ໃນ​ເວ​ລາ​ໃດ?

ຕົວ​ເມືອງ​ຫຼາຍ​ແຫ່ງ​​ຢູ່ກາ​ນາ​ດາ​ໄດ້​ຍົກ​ເລີກ​​ກິດ​ຈະ​ກຳ​ສະ​ເຫຼີມ​ສະ​ຫຼອງວັນ​ຊາດ​ກາ​ນາ​ດາ​ໃນ​ວັນ​ທີ 1 ກໍ​ລະ​ກົດ​ປີ​ນີ້, ເພື່ອ​ໄວ້​ອາ​ໄວ​ນັກ​ຮຽນ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ທີ່​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ຢູ່​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ. ພ້ອມ​ດຽວ​ກັນ​ນີ້, ປະ​ຊາ​ຊົນ​ກາ​ນາ​ດາ​ນັບ​ເປັນ​ພັນ​ເປັນ​ໝື່ນ​ຄົນ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​​ເດີນ​ຂະ​ບວນ​ປະ​ທ້ວງ​ທີ່​ຈັດ​ຂຶ້ນ​​ຢູ່​ແຫ່ງ​ຕ່າງໆໃນ​ວັນ​ທີ 1 ກໍ​ລະ​ກົດ​ນີ້, ຫຼາຍ​ຄົນ​ໄດ້​ໃສ່​ເສື້ອຍືດ​ສີ​ແສດ​ທີ່ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​​ໃຫ້​ກັບ​ຜູ້​ລອດ​ຊີ​ວິດ​ຈາກ​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ.

ຕາມ​ຜົນ​ການ​​ເຮັດສະ​ຖິ​ຕິ​ຂອງ “ຄະ​ນະ​ກຳ​ມະ​ການ​ຫາ​ຄວາມ​ຈິງ​ແລະການ​ປອ​ງດອງ” ຂອງ​ກາ​ນາ​ດາ, ນັບ​ມາ​ຮອດ​ປີ 2017, ປະ​ຊາ​ກອນ​​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຢູ່​ກາ​ນາ​ດາ​ທີ່ກວມ 98% ຂອງຍອດ​ຈຳ​ນວນ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ກາ​ນາ​ດາ​ກ່ອ​ນ​ນີ້ 100 ກວ່າ​ປີ​​ໄດ້ຫຼຸດ​ລົງ​​ຍັງ​ເຫຼືອ​ບໍ່​ຮອດ 5% ໃນ​ປັດ​ຈຸ​ບັນ. ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຈຳ​ນວນ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ​ໄດ້ຫາຍ​ສາບ​ສູນ​ໄປ​ແບບ​ລຶກ​ລັບ. ບົດ​ລາຍ​ງານ​ສະ​ບັບ​ໜຶ່ງ​ທີ່​ອົງ​ການ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ເປີດ​ເຜີຍ​ໃນ​ປີ 2015 ​ໄດ້ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ: ເລີ່ມ​ແຕ່​ຊຸມ​ປີ 1840 ຫາ​ຊຸມ​ປີ 1990, ຢ່າງ​ໜ້ອຍ​ມີ​ເດັກ​ນ້ອຍ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ 1 ແສນ 5 ໝື່ນ​ຄົນ​ຖືກ​ສົ່ງ​ເຂົ້າ​ໄປ​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ​​ແບບ​ບັງ​ຄັບ, ເດັກ​ນ້ອຍ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ຖືກ​ຫ້າມ​ບໍ່​ໃຫ້​ເວົ້າ​ພາ​ສາ​ແມ່, ແລະ​ຖືກ​ຫ້າມ​​ກິດ​ຈະ​ກຳ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ​ກັບ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ, ຍິ່ງກວ່າ​ນັ້ນ, ຊື່​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ກໍ​ຖືກ​ເຂົ້າ​ແທນ​ດ້ວຍ​ໝາຍ​ເລກ. ເດັກ​ນ້ອຍ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້​ບໍ່​ພຽງ​ແຕ່​ໄດ້​​ສູນ​ເສຍ​ເຄົ້າ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທຳຂອງ​ຕົນ​ເອງເທົ່າ​ນັ້ນ, ສິດທິ​ໃນ​ກາ​ນ​​ດຳ​ລົງ​ຄົງ​ຕົວ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ກໍ​ບໍ່​ມີ​ການ​ຮັບ​ປະ​ກັນ, ຫຼາຍ​ຄົນ​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ຍ້ອນ​​ຖືກ​ທໍ​ລະ​ມານ​ຢ່າງ​ໂຫດ​ຮ້າຍ.

ບົດ​ວິ​ເຄາະ​ທີ່​ໜັງ​ສື​ພິມ The Globe and Mail ເຊິ່ງ​ເປັນ​ໜັງ​ສື​ພິມ​ທີ່​ມີ​ຍອດ​ຈຳ​ໜ່າຍ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ຢູ່​ທົ່ວ​ປະ​ເທດກາ​ນາ​ດາໄດ້​ລົງ​ພິມ​ໃນ​ເດືອນມິ​ຖຸ​ນາ​ຜ່ານ​ມາ​ໂດຍ​ໄດ້​ຊີ້​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ: ຈຳ​ນວນ​ເດັກ​ນ້ອຍ​ທີ່​ເສຍ​ຊີ​ວິດ​ຢູ່​ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ອາ​ຈະ​ຫຼາຍກວ່າ 1 ໝື່ນ 5 ພັນ​ຄົນ. ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນ​ນອນ​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ໄດ້​ກາຍ​ເປັນ​ເຄື່ອງ​ມື​ຂອງ​ນະ​ໂຍ​ບາຍ “ການ​ດັບ​ສູນ​ເຊື້ອ​ຊາດ” ຂອງ​ກາ​ນາ​ດາ​ໃນ​ລະ​ດັບ​ໃດ​ໜຶ່ງ.

ເວັບ​ໄຊ​ຂອງ​ໜັງ​ສື​ພິມ ເດີ​​ກາ​ດຽນ (The Guardian) ຂອງ​ອັງ​ກິດ​​ໄດ້ລາຍ​ງານ​ວ່າ: ເຖິງວ່າ​​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ໄດ້​ກວມ​ປະ​ຊາ​ກອນ​ກາ​ນາ​ດາພຽງ​ແຕ່ 5% ເທົ່າ​ນັ້ນ, ແຕ່​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​​ພວມ​ກວມ 1 ສ່ວນ 3 ຂອງ​ນັກ​ໂທດ​ທີ່​ຕິດ​ຄຸກຢູ່​ກາ​ນາ​ດາ. ເລີ່ມ​ແຕ່​ເດືອນ​ເມ​ສາ​ປີ 2010 ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ, ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຂອງ​ກາ​ນາ​ດາ​ທີ່​ຖືກ​ຂັງ​ຄຸກ​​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນເກືອບ 44%, ໃນ​ໄລ​ຍະ​ດຽວ​ກັນ, ປະ​ຊາ​ກອນ​ກາ​ນາ​ດາ​ທີ່​ບໍ່​ເປັນ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ທີ່​ຖືກ​​ຂັງ​ຄຸກ​ພັດ​ໄດ້​ຫຼຸດ​ລົງ 13,7%. ສະ​ນັ້ນ, ​ຈຶ່ງມີ​ສື່​ກາ​ນາ​ດາ​ບາງ​ແຫ່ງ​ໄດ້​ເອີ້ນຄຸກ​ຂອງ​ກາ​ນາ​ດາວ່າເປັນ: “ໂຮງ​ຮຽນ​ກິນນອນ​ແບບ​ໃໝ່​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​”. ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາ​ນາ​ດາ​ໄດ້​ສືບ​ຕໍ່​ປະ​ຕິ​ບັດ​ນະ​ໂຍ​ບາຍ “ການ​ດັບ​ສູນ​ເຊື້ອ​ຊາດ” ຕໍ່​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ດ້ວຍ​ວິ​ທີ​​ແນບ​ນຽນ​ກວ່າ​ເກົ່າ.

ສິ່ງ​ທີ່​ເຮັດ​ໃຫ້​ຄົນ​ທັງ​ຫຼາຍ​​ຢາກ​ເວົ້າ​ສຽດ​ສີ​ນັ້ນກໍ​ຄື: ກາ​ນາ​ດາ​ໄດ້​ເອີ້ນ​ຕົນ​ເອງ​ເປັນ​ປະ​ເທດແບບ​ຢ່າງ​ໃນ​ດ້ານສິດ​ທິ​ມະ​ນຸດ, ແລະ​ເລື່ອງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ສິດ​ທິ​ມະ​ນຸດ​ນັ້ນ​ເປັນ​ຄຳ​ເວົ້າ​ຕິດ​ສົບ​ຕິດ​ປາກ​ເລີຍ, ແຕ່​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາ​ນາ​ດາ​ພັດ​ບໍ່ສົນ​ໃຈ​ຕໍ່​ຄວາມ​ເປັນ​ຈິງ​ທີ່​ໄດ້​ທຳ​ລາຍ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​​ໃນ​ປະ​ເທດຕົນ, ການ​ກະ​ທຳ​ໜ້າ​ຊື່​ໃຈ​ຄົດ​ແລະ​ໃຊ້​ 2 ມາດ​ຕະ​ຖານແບບ​ນີ້​ຂອງ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ກາ​ນາ​ດາແມ່ນ​ເປັນ​ຕາ​​ຊັງ​ທີ່​ສຸດ. ກາ​ນາ​ດາ​ຄວນ​ຢຸດ​ຕິ​​ເລ່​ຫຼ່ຽມ​ຫຼອກ​ລວງ​ຂອງ​ຕົນ​ໄດ້​ແລ້ວ, ແລ້ວ​ຫັນ​ມາເອົາ​ໃຈ​ໃສ່​ບັນ​ຫາ​​ທີ່ໜັກ​ໜ່ວງ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ຂົງ​ເຂດ​ສິດ​ທິ​ມະ​ນຸດ, ​ແລະໃຫ້​ຄຳ​ຕອບ​​ທີ່​ແທ້​ຈິງ​ກັບປະ​ຫວັດ​ສາດ​ກໍ​ຄື​​ຊາວ​ໂລກ​ຈະ​ດີກວ່າ.